تحلیلی بوم گرایانه بر واژگانی‎شدن مفاهیم حوزه حیوانات اهلی در زبان کردی کرمانجی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات زبان و گویش های غرب ایران، دوره: 10، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JLW-10-2_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 138
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

الهام میزبان

دانشجوی دکتری زبان‎شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

شهلا شریفی

دانشیار گروه زبان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

عطیه کامیابی گل

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی و گروه زبان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

کرمانجی، یکی از سه شاخه اصلی زبان کردی است که در ترکیه، سوریه، بخش هایی از عراق، غرب و شمال شرقی ایران رایج است. پژوهش حاضر با اتخاذ چارچوب سطوح بازنمایی واژگانی و درنظرگرفتن مفهوم دانش زیست بومی، واژگان مرتبط با حوزه مفهومی حیوانات اهلی در زبان کردی کرمانجی شمال خراسان را تحلیل کرده است. چارچوب این مطالعه برمبنای «راهنمای گردآوری گویش ها برای گنجینه گویش های ایرانی» تهیه شده، سپس واژگان مرتبط با این حوزه مفهومی با استفاده از روش مصاحبه هدف‎مند گروهی، جمع آوری شده و طبق شاخص های چهارگانه واژگانی‎شدن مالت، سلومن و جننری و سطوح پنج‎گانه بازنمایی واژگانی برلین، بریدلاو و راون تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که دو عامل «تفاوت در مرزبندی های متفاوت از یک مفهوم» و «لانه گزینی» در واژگانی‎شدن مفاهیم حوزه حیوانات اهلی در کرمانجی موثر بوده و موجب ایجاد تمایزهای قابل توجهی براساس «جنسیت»، «سن»، «رنگ»، «افعال مرتبط با تولد و زیست»، «واژگان مرتبط با نگهداری و تیمار حیوانات» و «مشاغل مرتبط» با آنان شده است؛ همچنین عوامل فرهنگی ای همچون تجربه رویارویی مستقیم و دانش گسترده زیست بومی درخصوص حیوانات اهلی موجب واژگانی‎شدن مفاهیم مختلف تا سطوح چهار و پنج بازنمایی واژگانی شده است.

کلیدواژه ها

کردی کرمانجی, زبان‎شناسی زیست بومی, شاخص های واژگانی, بازنمایی واژگانی, زبان‎شناسی فرهنگی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.