ریشه یابی و خاستگاه تاریخی موقعیت و نوع پوشش شاطران درمراسم تعزیه عاشورا در روستای جزن دامغان

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی، دوره: 13، شماره: 51
  • کد COI اختصاصی: JR_CHIST-13-51_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 155
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

معصومه طوسی

University of Semnan. Semnan, Iran.

چکیده

ریشه­یابی و خاستگاه تاریخی موقعیت و نوع پوشش شاطران در مراسم تعزیه عاشورا در روستای جزن دامغان معصومه طوسی[۱] چکیده در روستای جزن، در روز عاشورا، شاطرانی با پوشش خاص در نماد فرشته جلوی اسب امام حسین و یارانش می­دوند و راه را باز می کنند. بررسی پوشش شاطران فرشته­نما و سیر تغییرات آن و جایگاه شاطران در بستر تاریخی، هدف اصلی این پژوهش است. این پژوهش به روش توصیفی­ تاریخی، سیر تطور نوع پوشش و جایگاه شاطران را در روستای جزن از دوره باستان تا دوره معاصر بررسی می­کند. در این پژوهش، علاوه بر اسناد تاریخی، از شواهد تصویری سفرنامه­ها، نگاره­ها و تحقیقات میدانی نیز استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد که در دوره­ باستان و اوایل دوره اسلامی، شاطران از نظر نوع پوشش و جایگاه، به عیاران و پهلوانان شباهت داشته­اند. در دوران صفویه، قاجاریه و پهلوی، شاطران در خدمت اقشار بالای جامعه  بوده­اند و طرح و رنگ پوشش آنها، با عوامل اجتماعی و ورود فرهنگ بیگانه ارتباط داشته است. در دوره معاصر، شاطران در فرهنگ مردمی بازتاب داشته­اند و در عزاداری عاشورا با پوشش سیاه و سبز، نمایان ­شده­اند.  پوشش نمادین آنها گویای اعتقادات مذهبی و سنن فرهنگی است. پوشش­های مشترک نمادین و دویدن در رکاب بزرگان در دوره­های تاریخی، نشان از موروثی بودن و اهمیت نقش شاطران در مراسم تعزیه است که تاکنون برجای مانده است. واژه­های کلیدی: شاطر، دوره­های تاریخی، پوشش شاطران، تعزیه، روستای جزن     [۱]. عضو هیئت علمی دانشکده هنر دانشگاه سمنان  samira.toosi@semnan.ac.ir تاریخ دریافت : ۴/۱۱/۱۴۰۰- تاریخ تایید: ۲۰/۲/۱۴۰۱

کلیدواژه ها

shaater, historical periods, shaaters’ outfit, ta’ziyeh, Jazan Village, شاطر, دوره های تاریخی, پوشش شاطران, تعزیه, روستای جزن

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.