تاملی بر فلسفه نظری تاریخ از منظر قرآن

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی، دوره: 1، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_QUIHCS-1-2_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 133
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدابوالفضل رضوی

دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه خوارزمی

کاظم قادری

کارشناسی ارشد تاریخ( گرایش تاریخ تشیع)، دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

پژوهش گران فلسفه نظری تاریخ، که سرچشمه تفکر آنان وحی نیست، اراده و اختیار انسان را یگانه عامل پدیده های تاریخی می دانند و عوامل ماوراءالطبیعی را در تاریخ بی اثر می پندارند. آیا قرآن کریم درباره سیر تحولات و رخداد های گذشته انسان چنین دیدگاهی دارد؟ آیا تاریخ بشر مسیر خطی مستقیمی را از آغاز تا انجام طی می کند؟ وقایع آن قانونمند و تکرارشدنی است؟ سرنوشت محتوم است؟ یا در شعاع اراده انسان مشیت الهی و عوامل متعدد دیگری روی می دهد؟ مقاله حاضر تحقیقی کتاب خانه ای و دین محور است که با تامل بر آموزه های قرآن کریم و تقابل آن با اندیشه خردورزانه فیلسوفان حوزه تاریخ حاصل شده است و بر چندوجهی بودن تاریخ بشر تاکید دارد. برآیند این کاوش درون دینی آن است که قرآن تاریخ بشر را مایه عبرت و اعتبار می داند و اعتبار یعنی جریان داشتن قانون در تاریخ و امکان رویداد های مشابه در شرایط هم سان به این معنا که اراده و اختیار بشر اراده الهی است و سنت هایی تغییرناپذیر در گذشته انسان دخالت داشته است و تاریخ او هدف و غایت دارد؛ که در غیر این  صورت عبرت در گذشته حیات بشر باطل و بیهوده خواهد بود.

کلیدواژه ها

فلسفه نظری تاریخ, قرآن, عبرت, مشیت الهی, اختیار

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.