میثم صادقی تورانپشتی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث،دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران
یحیی میرحسینی - استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه میبد
محمد آشوری جلال آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

در فرهنگ اسلامی، آیات قرآن متنی مقدس به شمار می رود که باید بسیار در مرای و منظر قرار گیرد؛ از همین رو خوشنویسان و کتیبه نگاران در تزئین مسجد، امامزاده، خانقاه و مدارس مذهبی، بسیار از آیات قرآن بهره می گرفتند. افزون بر مکان های نام برده، نگاشت آیات بر سنگ مزارها نیز امری معمول بوده است. با آنکه پیشینه این رسم از هزار سال فراتر می رود و باستان شناسان و پژوهشگران رشته تاریخ و هنر بدان پرداخته اند، اما کمتر ذهن پژوهشگران حوزه مطالعات قرآنی را به خود معطوف داشته است. توجه به این نکته که نوعا چه آیاتی بر سنگ قبرها حکاکی شده و از آن انتخاب، چه تحلیل فرهنگی و تاریخی برمی آید، مهمترین پرسش حاضر است. همچنین این سوال نیز در کانون توجه قرار دارد که گورستان ها چه جایگاه فرهنگی در جامعه داشته است و چه کارکردی از مزار در ذهن مردمان آن دوره، آنان را به انتخاب آیاتی خاص از قرآن سوق داد؟ تحقیق پیش رو، پرسش های فوق را در مورد آیات قرآنی گورنوشته های «مزار تاریخی توران پشت» به بررسی و تحلیل گذاشته و در پایان به پنج انگیزه ارزشی و آموزشی در انتخاب آیات دست یافته است.

کتیبه های قرآنی, یادمان فرهنگی, سنگ مزار, انتخاب, کارکرد, توران پشت