حمید رضا شریف - Faculty of Art and Architecture, Shiraz University

یکی از مسائل و مشکلات مترتب بر روستاها در حال حاضر عدم برآورده شدن نیازهای افراد و گروه­های مردم روستا در ترکیب محیط فعلی است. گرچه شناخت کافی از کلیه مسائل مترتب بر طراحی به طرح بهتر نمی­انجامد، اما شناخت کامل مسائل طراحی به منظور طراحی بهینه، ضروری است. مشکلات طراحی زمانی به وجود می­آید که مطالعات اصلی با تمرکز بر ارائه راه­حل­های طراحی برای رفع مسئله­ای خاص صورت گرفته و در فرایند طراحی به بررسی مشکلات، بحث درباره مسئله خاص و ارائه ایده طراحی برای رفع آن پرداخته می­شود و به ندرت، به یافتن مسائل و آنالیز مشکل مترتب بر طراحی در تصمیم­گیری و به ویژه تاثیر راه­حل موضعی بر مسائل دیگر توجه می­شود. به نظر می­رسد این مسئله ناشی از عدم آگاهی و شناخت کافی دست­اندرکاران طراحی و طراحان از مسئله­یابی و مسئله گشایی در فرایند طراحی است. در این مقاله تلاش گردیده به روش توصیفی­-تحلیلی با استفاده از نظریات اندیشمندان، به شناخت و تبیین مسئله­یابی و مسئله­گشایی، به فهم اهمیت این دو موضوع پرداخته و نقش آن ها را در فرایند طراحی مورد کنکاش قرار دهد. حاصل این پژوهش این است که مسئله محوری یا راه­حل محوری دو رویکرد کاملا مجزا نیستند و در قالب یک فرایند تعاملی و هم تکاملی پیش می­روند. از طرفی مسائل طراحی دارای ساختاری نامنظم و پیچیده می­باشند و علاوه بر سه نوع مسائل طراحی یعنی مسائل رسا و منظم، مسائل نارسا و نامنظم و مسائل مبهم که اندیشمندان حوزه مطالعات طراحی به آن اشاره می­نمایند، به نوع دیگری از مسئله یعنی به مسائل گنگ اشاره می­شود که با نگرشی خلاق قابل شناسایی هستند. دیگر نتیجه این است که ارائه یک راه­حل برای مشکلات خاص، مسائل دیگر دخیل در فرایند طراحی را تحت تاثیر قرار می­دهد و با تغییر یک مسئله و ارائه راه­حل موضعی، باید کل مسائل دخیل در فرایند طراحی مورد بازنگری قرار گیرد.

Rural Housing Design Process, Design Problem, Problem Seeking, Problem Solving, فرایند طراحی روستا, مسئله طراحی, مسئله یابی, مسئله­ گشایی