بررسی سمیت بالقوه فلزات سنگین آرسنیک، سرب، مس، جیوه و کادمیوم موجود در چای وارداتی به ایران: یک مطالعه ارزیابی ریسک

زمینه و هدف: چای به دلیل عطر، طعم و خواص دارویی مفیدی که دارد به عنوان یکی از محبوب ترین و پرمصرف ترین نوشیدنی ها در جهان شناخته شده است. آلودگی چای با فلزات سنگین ممکن است تهدید جدی برای سلامتی انسان باشد. هدف از این مطالعه بررسی غلظت عناصر بالقوه سمی (آرسنیک، سرب، مس، کادمیوم و جیوه) در چای سیاه وارداتی به جنوب ایران و ارزیابی ریسک سرطان زایی و غیر سرطان زایی مواجهه با آنها برای مصرف کنندگان بود. روش بررسی: بدین منظور ۹۴ نمونه چای سیاه از ۱۵ برند وارداتی از هندوستان در سال ۱۳۹۹ انتخاب شدند. غلظت فلزات سنگین با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. بعد از تعیین غلظت فلزات سنگین در نمونه های چای سیاه ارزیابی ریسک سلامتی با استفاده از تکنیک شبیه سازی مونت کارلو تعیین گردید. یافته ها: براساس نتایج میانگین غلظت فلزات سنگین آرسنیک، سرب، مس، کادمیوم و جیوه به ترتیب برابر با ۰/۰۲±۰/۰۳، ۰/۱۶±۰/۲۲، ۷/۶۹±۱۵/۶۷، ۰/۰۱±۰/۰۲ و mg/kg ۰/۰۰۵±۰/۰۰۶ بود. مقادیر شاخص خطر غیر سرطان زایی (HQ) فلزات سنگین آرسنیک، سرب، مس، کادمیوم و جیوه به ترتیب برابر با ۲-۱۰×۱/۰۷، ۳-۱۰×۶/۳۷، ۵-۱۰×۳/۴۵، ۲-۱۰×۲/۰۵ و  ۴-۱۰×۷/۱۹ بود. نتیجه گیری: بنابراین با توجه به یافته ها می توان نتیجه گیری کرد که مقادیر غلظت عناصر بالقوه سمی (آرسنیک، سرب، مس، جیوه و کادمیوم) در چای سیاه با سطح استاندارد ایران و رهنمود سازمان جهانی بهداشت سازگار بود. همچنین میانگین شاخص خطر سرطان زایی برای فلز آرسنیک ۶-۱۰× ۴/۴۹  بود که بسیار پایین تر از سطح قابل قبول خطر سرطان زایی است (۶-۱۰). بنابراین مقادیر غلظت پنج عنصر بالقوه سمی در چای سیاه مورد مطالعه هیچ خطر قابل ملاحظه ای را برای مصرف کنندگان نشان ندادند.  

کلیدواژه ها:

Heavy metals ، Tea ، Health risk assessment ، فلزات سنگین ، چای ، ارزیابی ریسک سلامتی