پریچهر حناچی - دانشیار، گروه بیوتکنولوژی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
رویا صحت - کارشناسی ارشد، گروه بیوتکنولوژی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
ریحانه رمضانی - استادیار، گروه پژوهشی بیومدیکال،بخش پژوهشکده زنان،دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

مقدمه: عصاره ­های گیاهی و ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی آنها دارای خواص ضد میکروبی و ضد سرطانی شناخته شده­ ایی هستند اما روش ­های استخراج و نیز حلال­ های مختلف می­تواند روی خواص آنها اثرگذار باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی برخی ترکیبات بیولوژیک گیاه گل­ حنا و مقایسه آن با گیاه بادرنجبویه بود.روش کار:گیاهان از بازار گل محلاتی تهران در سال ۱۳۹۷ تهیه شده و پس از جداسازی اجزای آن و خشک­ کردن در سایه (رطوبت کمتر از ۱%) آسیاب گردید. پس از تهیه عصاره ­های مختلف از جمله اتانل و متانول، آب و استون به روش خیساندن و اولتراسونیک، به بررسی ترکیبات بیوشیمیایی و مقایسه آن پرداخته شد. تعیین میزان ترکیبات فنلی کل به روش رنگ ­سنجی Folin-Ciocalteu و تعیین محتوای فلاونوئیدی کل به روش رنگ ­سنجی آلومینیوم کلرید و سنجش میزان آنتوسیانین و کاروتنوئید کل در این پژوهش انجام گرفت.نتایج: نتایج نشان داد که روش عصاره ­گیری خیساندن نسبت به اولتراسونیک در استخراج مواد گیاهان مورد مطالعه موثرتر است و ترکیب اتانول/ متانول با درصد خلوص (نسبت ۱ به ۱) ۷۰ درصد به­ عنوان مناسب ­ترین حلال می­ باشد. بادرنجبویه دارای محتوای فلاونوییدی بیش­تر به میزان ۰۱/ ۱± ۷۵/۸ میلیگرم/میلی­لیتر  و برگ حنا محتوای فنلی بیشتری به میزان  ۲/۰± ۶۶/۱۲ میلی­گرم/میلی­لیتر  نسبت به دو ترکیب دیگر داشت. گل حنا به­ علت ترکیب رنگی خود، حاوی آنتوسیانین بیش­تر  به میزان ۰۲/۰± ۰۹/۲ میلی مول/گرم  نسبت به دو ترکیب دیگر بود و از بادرنجبویه کاروتنوئید بیش­تری به مقدار ۰۶/۰± ۰۷/۵  میلی­گرم/میلی­لیتر  استخراج گردید.نتیجه گیری: عصاره گیاهان مورد مطالعه، حاوی میزان قابل توجه ترکیبات آنتی ­اکسیدانی می­ باشد؛ لذا توصیه می­شود تحقیقات بیش­تری در زمینه شناسایی کامل این ترکیبات و قدرت آنتی­ اکسیدانی آن­ها انجام گیرد.

بادرنجبویه, حنا, فنل, فلاونویید, آنتوسیانین, کاروتنوئید