اثر فاضلاب و کمپوست بر انتقال برخی از فلزات سنگین در نیمرخ خاک

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش آب در کشاورزی، دوره: 29، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_WRA-29-1_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 168
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مسعود شاکرمی

دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب دانشگاه بوعلی سینا همدان.

صفر معروفی

استاد گروه مهندسی آب دانشگاه بوعلی سینا همدان.

قاسم رحیمی

استادیار گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه بوعلی سینا همدان.

فرشاد دشتی

دانشیار گروه علوم باغبانی دانشگاه بوعلی سینا همدان.

چکیده

به منظور تعیین میزان انتقال برخی از فلزات سنگین به عمق خاک در نتیجه کاربرد پسماندهای شهری (فاضلاب و کمپوست)، آزمایشی بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه فاکتور در سه تکرار انجام گرفت.فاکتورهای مورد بررسی شامل سه نوع آب آبیاری: آب معمولی بعنوان شاهد (۱W)، فاضلاب تصفیه شده (۲W) و ترکیب۵۰ درصد فاضلاب خام و آب معمولی (۳W)، چهار سطح کود کمپوست زباله شهری: بدون کمپوست (۱C)، ۴۰ تن در هکتار (۲C)، ۸۰ تن در هکتار (۳C) و ۱۲۰ تن در هکتار (۴C) و سه عمق نمونه­برداری خاک:۱۰ (۱D)، ۴۰ (۲D)و ۸۵ سانتیمتری(۳D) از سطح خاک،بودند. با توجه به فاکتورهای مورد مطالعه، دوازده تیمار CiWj، دوازده تیمار WiDj و نه تیمار CiDjبررسی شدند. در این خصوص تعداد ۳۶ عدد لایسیمتر فلزی حجمی با ابعاد ۱۲۶ ×۳۰ ×۳۰ طراحی شد. خاک درون لایسیمترها دارای سه لایه: فوقانی (بافت رسی)، لایه میانی (لوم رسی) و لایه پایینی (لوم رسی شنی) بود. پس از طراحی و آماده سازی لایسیمترها، گیاه ریحان در آنها کشت گردید. بعد از برداشت ریحان، نمونه­های خاک از اعماق ۱۰، ۴۰ و ۸۵ سانتی­متر تهیه و مقادیر نیکل، سرب، کادمیوم، آهن، مس، روی و منگنز قابل جذب آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اثر نوع آب آبیاری، کمپوست و عمق بر کلیه عناصر معنی­دار (۰۵/۰ p< ) می­باشد. همچنین برهم­کنش دوگانه و سه گانه فاکتورها (بجز نوع آب آبیاری- کمپوست و نوع آب آبیاری- کمپوست- عمق)، بر کلیه عناصر معنی­دار (۰۵/۰ p< ) بود. بالاترین میانگین کلیه عناصر در عمق ۱۰ سانتی­متر و مربوط به فاکتورهای ۳W و ۴Cبود. در تیمار ۴C۳W، مقادیر سرب (۴۷۴)، کادمیوم (۵۰۸)، مس (۵۵۰)، روی (۴۶۳) و آهن (۴۱۱ درصد) و در تیمار ۴C۲W مقادیر نیکل (۵۶۳) و منگنز (۵۷۰ درصد) نسبت به تیمار شاهد افزایش داشتند.با توجه به نتایج گفته شده، برای کاهش خطرات بلندمدت زیست محیطی، پیشنهاد می­گردد، پایش مستمر عناصر سنگین ناشی از کاربرد فاضلاب و کمپوست در خاک و منابع آب صورت گیرد.

کلیدواژه ها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.