بررسی نقش شیوه آبیاری با آب شور بر عملکرد سورگوم و ارتقای کارآیی مصرف آب و عناصر غذایی

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 141

فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_WRA-29-1_005

تاریخ نمایه سازی: 13 تیر 1401

چکیده مقاله:

افزایش روزافزون جمعیت همگام با معضل بحران جهانی منابع آب شیرین، استفاده از منابع آب نامتعارف در بخش کشاورزی، به عنوان بزرگ­ترین مصرف­کننده­ی آب شیرین، به ویژه در مناطق خشک و نیمه­خشک را ضروری می­سازد. به همین دلیل، در این پژوهش، در قالب یک طرح آماری بلوک کامل تصادفی در سطح مزرعه، تاثیر چهار شیوه آبیاری شامل آبیاری با شیارثابت با آب­غیرشور (FF)،آبیاری با شیار ثابت با آب شور (SS)، آبیاری با شیار یک­در میان ثابت با آب شور و غیرشور (FFS) و آبیاری باشیار یک­ در میان متغیر با آب شور و غیرشور (AFS) بر میزان عملکرد، جذب آب و عناصر غذایی مهم و تجمع نمک در خاک مورد بررسی قرار گرفت. مجموع تبخیر-تعرق در کل فصل کشت در تیمار شاهد برابر با ۲/۹۰۱ میلی­متر بوده و مقدار آن در تیمارهای AFS، FFSو SSدر حد معنی­داری در سطح پنج درصد و به میزان ۳/۶، ۹/۹ و ۳/۱۲ درصد کمتر از تیمار شاهد بود.علی­رغم کاهش معنی­دار در میزان بیوماس کل در تیمارهای FFS (Mg ha-۱ ۳۴/۶) و SS (Mg ha-۱۱۷/۵) در مقایسه با تیمار شاهد (Mg ha-۱ ۸۹/۷)، حفظ بیوماس کل در حد مطلوب در تیمار AFS (Mg ha-۱ ۷/۷) باعث ۲/۱۳ و ۸/۳۳ درصد افزایش کارآییمصرف آب در این تیمار در مقایسه با تیمارهای FFS و SS شد. اگرچه اعمال تیمارهای SS و FFS باعث کاهش معنی­دار جذب عناصر غذایی شد، اختلاف معنی­داری بین مجموع کل نیتروژن، پتاسیم و فسفر جذب شده در تیمار AFS ( به ترتیب، ۳/۱۵۰، ۶/۱۲۹ و ۴/۲۱ کیلوگرم در هکتار)در مقایسه با تیمار شاهد (نیتروژن ۹/۱۶۰، پتاسیم ۸/۱۳۴ و فسفر ۴/۲۱ کیلوگرم در هکتار) مشاهده نشد. میزان تجمع نمک در محدوده ریشه در تیمار AFS نیز کم­تر از مقدار آن در تیمارهای SSو FFSبود. لذ، استفاده از این شیوه آبیاری، ضمن کاهش ۳/۶ درصد در آب مورد نیاز در کل فصل رشد و تامین ۵۰ درصد آن از منابع آب شور و کاهش میزان کود مورد نیاز، زمینه حفظ منافع اقتصادی و زیست­محیطی در کشاورزی آبی در منطقه را فراهم می­آورد. 

کلیدواژه ها:

نویسندگان

فاطمه کاراندیش

استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه زابل.

ام البنی توراج زاده

دانش آموخته ی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آب دانشگاه زابل.