محمودرضا رهبرقاضی - استادیار علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
سیدجواد امام جمعه زاده - دانشیار علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
سوسن نوربخش - کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
مینا خاکی - کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

نظریه پردازان با توجه به چارچوب نظری شان، نقش متفاوتی برای دین در فرآیند گذار به دموکراسی قائل شده اند. نظریات شکل گرفته الگوهای غربی، تحقق دموکراسی غربی در جوامع برخوردار از فرهنگ اسلامی را امری بعید می دانند؛ اما روشن است که هرچند دین مبین اسلام با دموکراسی غربی، سازگاری ندارد ولی اگر مقصود از توسعه سیاسی، مشارکت شهروندان در فرآیندهای سیاسی باشد، این دو مفهوم باهم سازگار هستند. مطالعه حاضر نیز در همین راستا، باهدف بررسی تاثیر دین داری بر روی فرهنگ سیاسی دموکراتیک (منطبق با ارزش های غربی) و فرهنگ سیاسی مشارکتی (منطبق با ارزش های اسلامی) انجام گرفته است. اطلاعات این تحقیق با استفاده از ابزار پرسش نامه در چارچوب روش پیمایشی در بین کلیه شهروندان شهر اصفهان در سال ۱۳۹۴ با نمونه تصادفی ۳۳۹ نفر انجام شد. یافته­ها نشان می دهد با افزایش دین داری از میزان فرهنگ سیاسی دموکراتیک در بین افراد، کاسته می شود؛ به عبارت دیگر، فرهنگ سیاسی دموکراتیک در بین افرادی بالاتر بود که از دین داری کمتری برخوردار بودند. از سوی دیگر، فرهنگ سیاسی مشارکتی در بین افرادی که از میزان دین داری بالاتری بودند، بیشتر بود و دین داری، تاثیر مثبتی بر روی فرهنگ مشارکتی در بین شهروندان دارد

فرهنگ سیاسی دموکراتیک, فرهنگ سیاسی مشارکتی, مردم سالاری دینی, شهروندان اصفهان