زینب رضایی - دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس
عادل آذر - استاد دانشگاه تربیت مدرس
عباس مقبل با عرض - استادیار دانشکده مدیریت دانشگاه تربیت مدرس
محمود دهقان نیری - استادیار دانشکده مدیریت دانشگاه تربیت مدرس

ساختار سازمانی متناسب، یکی از عوامل اساسی جهت دستیابی سازمان به اهدافش و رویارویی با چالش های محیطی محسوب می شود. مدل های طراحی ساختار باید طوری باشد که پیچیدگی ذاتی محیط و پیچیدگی روابط بین ذی نفعان را درک کند و در تمامی شرایط با تغییرات محیطی منطبق باشد. یکی از مدل هایی که قابلیت درک تغییرات محیطی را دارد، مدل سیستم های مانا (VSM) می باشد که ریشه در سایبرنتیک سازمانی دارد. این مدل، طرحی کلی و عام برای کمک به طراحی ساختار سازمانی به شمار می رود. انگاره این مدل آن است که وجود زیر سیستم های مشخصی در سازمان و روابط بین این زیر سیستم ها می تواند سازمان را به سمت مانایی و توانایی بقا در محیط متغیر سوق دهد. در پژوهش حاضر از این مدل و روش شناسی پنج مرحله ای آن جهت عارضه یابی ساختار سازمانی سازمان نظام مهندسی ساختمان استفاده شده است. به کار گیری روش شناسی فوق نشان داد که در  این سازمان مجموعه ای از زیر سیستم ها، کارکرد ها و همچنین کانال های ارتباطی جهت دستیابی به مانایی دارای نقص می باشند که رفع این نواقص سازمان را جهت رویارویی با چالش های محیطی و حرکت به سمت مانایی توانمند تر خواهد کرد.

ساختار سازمانی, مدل سازی نرم, سایبرنتیک سازمانی, مدل سیستم های مانا(VSM)