نرگس مرادی - دانشجوی دکتری حکمت هنرهای دینی، دانشگاه ادیان و مذاهب قم، تهران
سیدابوالقاسم حسینی (ژرفا) - عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی هنر و اندیشه اسلامی قم، تهران

نیایش باحیات انسان و ساحت های درونی و بیرونی او گره خورده است و با حوزه ارتباطی انسان با خود و معبود وگاهی با دیگران نیز پیوند برقرار می کند. بررسی ابعاد نیایش از دو منظر دین پژوهی عرفانی و پدیدارشناسانه هدف این پژوهش است. باروش توصیفی و تحلیلی به نتیجه رسیدیم که مولانا و هایلر دارای وجوه اشتراک و افتراق در باب پدیده نیایش هستند. درکنار این شباهت ها و تفاوت ها که در متن ذکر شده اند می توان به این یافته مهم نیز اشاره کرد که باتوجه به شاخص هایی که هایلر از سنخ روانی نیایشگران به دست می دهد میتوان به بازتعریفی از هویت مولانا به وسیله گونه های نیایشی او رسید. مولانا صرفا نه در کسوت یک عارف بلکه در کسوت یک شخصیت بزرگ دینی، یک شخصیت هنری، یک شخصیت شریعت مدار و مکلف، یک حکیم با نبوغ عقلی در نیایش هایش حضور دارد و نیایش های او را میتوان جمع همه ی گونه های نیایشی که در دسته بندی هایلر آمده است، دانست. نیایش برای مولانا یک گفتگوی عاشقانه و عابدانه موجودات بامعبود است اما هایلر علاوه بر جنبه های فردی به جنبه های اجتماعی نیایش در جهت نشان دادن وحدت ادیان نیز نظر دارد.

دین، نیایش، دعا، مولانا، هایلر.