موسی عابدینی
بهاره قاسمیان
عطاا... شیرزادی

زمین­­لغزش­ها و ناپایداری­های دامنه­ای مخاطرات مهمی برای فعالیت­های انسانی هستند که اغلب سبب از­دست رفتن منابع اقتصادی، خسارات به اموال و تاسیسات می­شوند. این مخاطرات در شیب­های طبیعی و یا شیب­هایی که به دست انسان تغییر یافته­اند اتفاق       می­افتد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر وقوع زمین­لغزش­های شهرستان بیجار واقع در استان کردستان و ارزیابی مناطق دارای پتانسیل زمین­لغزش جهت تهیه­ی نقشه پهنه­بندی با استفاده از مدل آماری رگرسیون لجستیک می­باشد در این پژوهش ابتدا با استفاده از بازدیدهای میدانی، پرسشنامه­ای، نقشه­های زمین­شناسی و توپوگرافی و مرور مطالعات انجام شده، ۹ عامل موثر شامل متغیرهای ارتفاع از سطح دریا، درجه­شیب، جهت­شیب، زمین­شناسی، فاصله از عناصر خطی گسل، جاده، رودخانه، بارندگی و کاربری اراضی مورد استفاده قرار گرفت. پس از شناسایی آن­ها اقدام به پردازش با استفاده از نرم­افزارهایARC GIS۱۰، ILWIS ۳.۳،گردید. سپس از ۱۴۴ دامنه مستعد به زمین­لغزش به عنوان داده­های لغزشی(کد یک) و همسو با آن ۱۴۴ دامنه پایدار به زمین­لغزش به صورت کاملا تصادفی در سراسر منطقه برای داده­های بدون لغزش (کد صفر) به عنوان متغیر وابسته استفاده شد. با روی هم­اندازی مجموع این داده­ها بر روی هر­کدام از متغیرهای مستقل، داده­های لازم برای ورود به نرم­افزارSPSS ۱۸استخراج شدند. نتایج نشان داد که شیب   مهم­ترین نقش را در بروز زمین­لغزش­های منطقه بر عهده دارد، پس از آن به ترتیب لایه­های کاربری اراضی، جهت­دامنه، گسل، فاصله از شبکه زهکش، طبقات ارتفاعی، فاصله از جاده و لیتولوژی در درجه بعدی اهمیت قرار می­گیرند. نتایج ارزیابی صحت نشان داد که مدل آماری رگرسیون لجستیک با مقدار ۴/۸۳ برای شاخص PCPT و ۲۲۶/۲۲۹ برای شاخص -۲LL و ۵/۹۸ درصد برای شاخص ROC همچنین نقشه خطر پهنه­بندی زمین­لغزش بر اساس شاخص  SCAIاز صحت بالایی برخوردار می­باشند. بر این اساس ۴۸۹/۷۵ درصد از مساحت منطقه در محدوده با خطر بسیار­کم ، ۰۳۷/۱۰ درصد با خطر کم، ۶۲۸/۳ درصد با خطر متوسط، ۰۶۲/۴ درصد با خطر بالا و ۷۸۴/۶ درصد با خطر بسیار بالا مواجه است. این نتایج می­تواند در پیش­بینی وقوع زمین­لغزش های آینده، کاهش خطرات همراه آن­ها و برنامه­ریزی جهت کاربری زمین مورد استفاده قرار گیرد

زمین لغزش, پهنه بندی خطر, رگرسیون لجستیک, شاخص ROC, شاخص SCAI, شهرستان بیجار