محمدرحیم رهنما
احمد آفتاب

رابطه ی متقابل بین کاربری اراضی و سیستم حمل و نقل شهری جدایی ناپذیر و دو جزء تشکیل دهنده ی یک واقعیت محسوب می شوند. در این مقاله رابطه ی کاربری های ورزشی با حمل و نقل و تراکم جمعیت شهری با استفاده از مدل دسترسی هنسن بر اساس سلسله مراتب ساختار فضایی شهر سنجیده شده است. سپس پراکنش فضایی انواع مراکز ورزشی نسبت به سلسله مراتب شبکه ی ارتباطی با استفاده از مدل تحلیل شبکه در محیط نرم افزارGIS  به منظور سنجش میزان تولید و جذب سفرهای ورزشی تحلیل شده است. نتایج حاصل از تحلیل نشان می دهد وسعت کاربری های ورزشی در شهر مشهد ۲۴۰۹۹۱۱ متر مربع (۱۳۷ قطعه) می باشد که ۲/۱ درصد از مساحت کل شهر است. سرانه ی این کاربری در مشهد ۹۵/۰ متر مربع می باشد که با سرانه ی پیشنهادی طرح جامع (۹۱/۲ متر مربع) فاصله ی زیادی دارد. ضریب موران نیز بر عدم رعایت عدالت در توزیع فضایی مراکز ورزشی دلالت دارد. همچنین بر اساس شاخص هنسن، دسترس۰۴/۳۷% از جمعیت شهر مشهد به مراکز ورزشی پایین­تر از متوسط می باشد. مراکز ورزشی نسبت به شبکه ی ارتباطی فقط ۸/۵۲ درصد از سطح شهر را تحت پوشش خود قرار می دهد و حدود ۳/۳۱% از این مراکز نیز نسبت به شبکه ی ارتباطی بطور نامناسب مکان یابی شده­اند، بطوری که پرترافیک­ترین مناطق مشهد (مناطق ترافیکی ۱ و ۲) جذب کننده ی بیشترین سفرهای ورزشی (۳۱/۳۲%) می باشند. بنابر این پیشنهاداتی مانند هماهنگی برنامه ریزی کاربری اراضی و حمل نقل و تناسب سلسله مراتب کاربری ورزشی با سلسله مراتب شبکه ارتباطی همجوار ارایه می شود.  

کاربری اراضی, حمل و نقل شهری, کاربری ورزشی, تولید و جذب سفر, مشهد