بازسازی برف مرزهای آخرین دوره ی یخچالی با شواهد دورههای یخچالی در زاگرس شمال غربی (مطالعه موردی: تاقدیس قلاجه)

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره: 13، شماره: 39
  • کد COI اختصاصی: JR_GDIJ-13-39_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 240
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی اکبر شمسی پور

سجاد باقری سیدشکری

مریم جعفری اقدم

جبار سلیمی منش

چکیده

    وجود لندفرم­های یخچالی و مجاور یخچالی در ارتفاعات قلاجه حاکی از تغییرات اقلیمی و تغییرات مرزهای مورفوژنیک است. مساله ی اصلی این پژوهش شناسایی قلمروهای سرد یخچالی و مجاور یخچالی و برآورد ارتفاع خط برف مرز در زاگرس چین­خورده با توجه به فقدان مطالعه در زاگرس چین­خورده است. بنابراین هدف مطالعه شناسایی شواهد و اثبات حاکمیت وجود قلمرو مورفوژنز یخچالی و تعیین برف مرز آخرین دوره ی یخچالی در ارتفاعات قلاجه است. نقشه­های توپوگرافی، زمین­شناسی، تصاویر ماهواره­ای IRS و داده­های اقلیمی دما و بارش ماهانه، ابزارها و داده­های اصلی تحقیق هستند. با استفاده از تصاویر ماهواره­ای و بازدیدهای متعدد میدانی، موقعیت سیرک­های منطقه شناسایی شده و به بازسازی خط تعادل برف و یخ گذشته (ELA) اقدام گردید. از روش ارتفاع کف سیرک پورتر و روش رایت برای برآورد حد برف مرز آخرین دوره ی یخچالی وورم و حال حاضر استفاده شد. از آزمون توان دوم کی (پیرسون) برای محاسبه ی رابطه بین گسترش و پراکنش سیرک­ها با جهات ناهمواری­ها استفاده گردید. برف مرز دوره ی وورم با استفاده از مدل پورتر در ارتفاع ۲۰۱۹ متری و از روش رایت در ارتفاع ۲۰۱۵ متری به دست آمد. همچنین خط تعادل آب و یخ در دامنه­های شمالی و جنوبی به ترتیب در ارتفاع ۲۰۳۳ و ۲۰۷۵ متر به دست آمد و ELAمنطقه برابر با ۴۲ متر است. نتایج آزمون توان دوم کی نشان داد که بین شکل­گیری سیرک­های موجود در منطقه با جهات جغرافیایی و جهات ناهمواری­ها ارتباط معناداری وجود دارد و سیرک­های منطقه در دامنه­های شمالی گسترش بیشتری داشته­اند. بطوری­که ۷/۶۶ درصد از سیرک­های منطقه در دامنه­های شمالی و ۳/۳۳ درصد سیرک­ها در دامنه­های جنوبی شکل گرفته­اند. مقایسه ی نتایج به دست آمده از مدل­های اقلیمی و شواهد ژئومورفولوژیکی آخرین دوره ی یخچالی، اثبات کننده ی حاکمیت قلمرو یخچالی از ارتفاع ۲۰۰۰ متری به بالا در ارتفاعات قلاجه است.

کلیدواژه ها

تغییرات اقلیمی, کواترنری, یخچال کوهستانی, برف مرز, تاقدیس قلاجه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.