تحلیل مفاهیم راندمان آبیاری در سطح شبکه آبیاری (مطالعه موردی: شبکه آوان خوزستان)

هدف این تحقیق ارزیابی عملکرد کلی شبکه آبیاری آوان خوزستان در سطح ۱۰۹۸۵ هکتار می­باشد. ورودی­های آب منطقه اصلی (آبیاری، بارش و آزادسازی­های کانال) و خروجی­ها (تبخیر تعرق واقعی محصول، زهکشی سطحی خروجی و نشت از کانال انتقال) در طی سال­های هیدرولوژیکی ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۸ اندازه­گیری یا برآورد شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین ضریب مصرف آب آبیاری، راندمان­ توزیع و راندمان مزرعه در شبکه آوان طی سال های ۸۸-۱۳۸۵ پایین و به ترتیب برابر با ۳۷، ۶۶ و ۵۳ درصد می باشند. ارزیابی با روش نئوکلاسیک در سامانه­های آبیاری سطحی بیانگر آن بود که مقادیر راندمان خالص و موثر به ترتیب برابر  ۸۳ و ۶۸ درصد و هر دو بیشتر از راندمان کلاسیک (۵۳ درصد) می باشند. کاهش­های پتانسیل در تخصیص آب برای سه مقدار ضریب مصرف آب آبیاری برابر ۶۵، ۷۵ و ۸۵ درصد و دو سناریوی مدرن­سازی (I و II) بررسی شد. در سناریوی I، که هدف رسیدن به ET و عملکرد محصول حداکثر بود، تخصیص آب می توانست از ۸/۳۴  تا ۲/۵۰ درصد نسبت به تخصیص موجود کاهش یابد. همچنین در سناریوی II با هدف رسیدن به حفاظت حداکثر آب تحت ET حقیقی و عملکرد محصول، تخصیص آب نسبت به تخصیص موجود قابل کاهش­ از ۴/۴۷ تا ۸/۵۹ درصد می باشند. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که راندمان موثر بیان بهتری در مورد مناسب بودن مدیریت آبیاری در مقیاس مزرعه و نحوه انجام آبیاری دارد، در حالی که راندمان خالص تنها مفهوم استفاده مجدد از تلفات مفید را در مقیاس مکانی بزرگتر از مزرعه لحاظ می­کند.

کلیدواژه ها:

حفاظت آب ، راندمان آبیاری ، سناریوی مدرن سازی شبکه آبیاری ، ضریب مصرف آب آبیاری