مسیر معنوی رویداد عزاداری محرم در شهرهای ایران؛ مطالعه موردی، مسیر عزاداری اردبیل

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره: 14، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJCR-14-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 188
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدیحیی خاتمی

دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

سیدعلی صفوی

استادیار شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

سیدمهدی خاتمی

استادیار گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایراناستادیار شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

عزاداری محرم یکی از رویدادهای خاص و ریشه دار اسلامی است که طی قرن ها با معنویت گره خورده است. این رویداد غالبا مسیرهای مشخص؛ «مسیرهای عزاداری» که از گذرهای سنتی و مکان های مقدس عبور نموده را مقصد و هدف قرار می دهد. این مسیرها و فضاهای مرتبط در طی زمان علاوه بر خاطره انگیزی و ایجاد هویت، به مکان های مقدس و معنوی تبدیل شده اند. اما شهرسازی معاصر ایران، بیشتر به جنبه های مادی توجه دارد و از فضاهای معنوی دور شده است. تغییرات و مداخله های کالبدی گسترده در شهرهای سنتی و تهدید و خدشه دار شدن مسیرهای عزاداری، ضرورت انجام پژوهش های بیشتر در این زمینه را نمایان می کند. این مقاله با استفاده از مطالعات تطبیقی-کیفی و آوردن شواهد و نمونه های متعدد از شهرهای مختلف ایران و با تاکید بر شهر اردبیل، تلاش کرده با تفسیر داده های جمع آوری شده، ضمن اثبات و معرفی مسیرهای عزاداری به عنوان یک مسیر مقدس، ابعاد و وجوه معنوی آنها را مشخص نماید. اثرات معنوی رویداد عزاداری در دوره زمانی قبل از رویداد، حین رویداد و بعد از رویداد به همراه حاشیه آن بررسی شده است. نتایج نشان می دهد عوامل مختلف قدسی-مذهبی، کالبدی- فضایی، فرهنگی -اجتماعی، تاریخی -سیاسی و طبیعی وجوه مکانی مسیرهای عزاداری را تشکیل می دهند در این میان مقدس بودن و سپس بعد فرهنگی – اجتماعی وزن بیشتری در این گونه فضاهای شهری به خود اختصاص می دهند. این مسیرها، از یک طرف فضا را به تاریخ پیوند می دهند و از طرف دیگر بعد نمادین و معنایی خاصی به آنها می افزایند که آنها را نسبت به سایر فضاها متمایز می کنند.

کلیدواژه ها

فضای مقدس و معنوی, عزاداری, مسیر عزاداری, شهرهای ایران, اردبیل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.