سمیه لبافی - استادیار، گروه پژوهشی مطالعات اجتماعی اطلاعات، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، تهران، ایران.
علیرضا رضوانیان - استادیار، گروه مهندسی کامپیوتر، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران.
کورش کمره ای - کارشناس ارشد، گروه بازرگانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
داوود محمدی - کارشناس ارشد، گروه مدیریت رسانه، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

هدف: مطالعات علم سنجی از مهجورشدن دانش کاربردی، رشد نامتوازن حوزه های علم و تولید پژوهش های تکراری جلوگیری می کند. سیاست گذاری رسانه ای یکی از حوزه های موضوعی رشته مدیریت رسانه است. آگاهی از پژوهش های انجام شده در این حوزه، قدرت پیش بینی آینده این پژوهش ها و چگونگی تاثیرگذاری آن بر سیاست گذاری های صنعت رسانه را تسهیل می کند. از این رو، هدف مطالعه حاضر ترسیم نقشه علم بر اساس مقاله های منتشر شده در حوزه سیاست گذاری رسانه ای بوده است.روش: پژوهش حاضر با استفاده از فنون تحلیل شبکه اجتماعی و تحلیل خوشه انجام شده است. گردآوری داده ها به صورت جست و جوی موضوعی در عنوان مقاله ها با ۵ کلیدواژه مرتبط با سیاست گذاری رسانه، یعنی آزادی بیان، کپی رایت، حریم خصوصی، محافظت از داده ها و بی طرفی شبکه، انجام شد. جامعه پژوهش، تمام مقاله هایی است که در حوزه سیاست گذاری رسانه ای نگاشته شده و بین سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ در پایگاه علوم (Web of Science) نمایه شده است که بارگیری و ذخیره رکوردهای یادشده، در مجموع ۹۰۰ مقاله انجامید. برای پاسخ به سوال های پژوهش، از تکنیک خوشه بندی و مصورسازی و همچنین نسخه ۱.۶.۱۳ نرم افزار Vos Viewer استفاده شد.یافته ها: بیشترین تعداد مقاله های مرتبط با سیاست گذاری رسانه در سال ۲۰۱۸ با ۱۱۲ مقاله منتشر شده و بیشترین میزان استناد در سال ۲۰۱۷ با ۶۳۰ استناد بوده است. تعداد کل نویسندگان در این شبکه استنادی ۱۸۷۳ نفر است که از این تعداد، ۱۱۹ نویسنده در قالب گره، در نقشه هم تالیفی سیاست گذاری رسانه ای حضور دارند. در این پژوهش سیر تکامل شبکه هم رخدادی کلمات کلیدی و شبکه همکاری نویسندگان در سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ در چهار دوره زمانی برای پایان سال ۲۰۰۴، ۲۰۰۹، ۲۰۱۴ و ۲۰۱۹ ترسیم شده است. همچنین شبکه همکاری نویسندگان مابین دانشگاه های کشورهای مختلف همراه با انطباق بر نقشه جهانی و پراکندگی جغرافیایی نیز مشخص شد.نتیجه گیری: بررسی نقشه های علم، ضرورت توجه به موضوعات و روندهای رو به رشد در هر حوزه علمی را نمایان می سازد. نقشه علم ارائه شده در این پژوهش نیز توجه به موضوع حریم خصوصی در پژوهش های این حوزه را نشان می دهد که با روند رو به رشد درخواست کاربران پلتفرم های رسانه های اجتماعی در این رابطه هم گراست.

سیاست گذاری رسانه, نقشه علم, تحلیل شبکه اجتماعی, شبکه هم تالیفی