تحلیل گزاره های پرسشی در سوره «مومنون» بر اساس نظریه کنش کلامی

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های ادبی - قرآنی، دوره: 2، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_PAQ-2-4_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 121
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محسن پیشوایی علوی

استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه کردستان

فردین حسین پناهی

دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان

چکیده

گزاره های پرسشی با کارکردهای کنشی متنوعی که در زبان دارد، یکی از ابزارهای موثر زبان در تاثیرگذاری بر مخاطب، و ایجاد کنش های بیرونی است. با توجه به اهمیت ویژه ی گزاره های پرسشی، در تاثیر و بلاغت کلام، بررسی موردی کنش های کلامی گزاره های پرسشی در قرآن کریم و تبیین نقش کنشی آنها در تاثیر و بلاغت قرآن، از ضروریات پژوهش در حوزه ی بلاغت و قرآن پژوهی است. در این مقاله به منظور تبیین جنبه های دیگری از بلاغت گزاره های پرسشی در قرآن کریم، بر اساس نظریه ی کنش کلامی(speech act)، به بررسی کارکردهای کنشی گزاره های پرسشی در قرآن کریم می پردازیم و برای دست یابی به نتایج دقیق تر در این زمینه، سوره ی «مومنون» به عنوان زمینه ی بررسی موردی انتخاب شده است. نتایج این تحقیق، کارکردهای هدفمند و پویای زبان قرآن در عرصه ی کنش های کلامی را نشان می دهد. از سوی دیگر، با توجه به ابتنای مبانی نظریه ی کنش کلامی بر «زیان طبیعی» و کارکرد آن در جوامع انسانی، برخی مبانی این نظریه، در تضاد با ویژگی های کلام وحیانی قرآن و دیگر کتاب های آسمانی است، و در بررسی آیات قرآن کریم بر اساس نظریه ی کنش کلامی، باید نسبت به این مساله دقت لازم را به عمل آورد.  

کلیدواژه ها

کلید واژه ها: سوره مومنون, گزاره های پرسشی, کنش کلامی, گوینده, مخاطب, بافت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.