فاطمه قطب تحریری - دکترای پترولوژی، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

کانسار مس شامه دشت در کوه های طارم در غرب لوشان و شهر سیردان برونزد دارد. این محدوده، شامل کمربندی از سنگ های آتشفشانی - آذرآواری، همراه با میان لایه های رسوبی با راستای شمال خاور - جنوب باختر، در برگیرنده کانسار مس است. سنگ های آتشفشانی این محدوده، به طور چیره شامل الیوین بازالت به سن ائوسن است. سنگ درونگیر این کانسار، سنگ های الیوین بازالت با بافت پورفیریک تا مگاپورفیریک و گلومروپورفیریک است. بر اساس مطالعات مینرالوگرافی کانی سازی مس به صورت کانی های مالاکیت و آزوریت در سنگ میزبان اولیوین بازالت تشکیل شده است. کانی سازی در یک زون گسله به ضخامت ۱۰ متر صورت پذیرفته است. در زون کانی سازی آلتراسیون سیلیسی و پتاسیک رخ داده است و همچنین در این زون غنی شدگی عناصر مس، روبیدیم، اورانیوم، سرب، آرسنیک و طلا نسبت به سنگ میزبان مشاهده می شود. کانی سازی منطقه رگه ای و هیدروترمالی بوده و مشابهت روند الگوی عناصر REE و عناصر کمیاب ناسازگار بیانگر آن است که عمده سیالات از سنگ میزبان نشات گرفته اند. بر پایه مطالعات میانبارهای سیال، دمای همگن شدگی میان آن ۱۹۵تا۳۳۰ متغیر است. دامنه تغییرات شوری میان ۱۰-۲۰ درصد وزنی نمک طعام است. کانسار مورد مطالعه در محدوده کانسار اپی ترمال قرار دارد.

مس شامه دشت، الیوین بازالت، آلتراسیون، هیدروترمال، اپی ترمال.