هادی مصلی نژاد - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی تهران، ایران
هاشم کمالی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، مشهد
اسماعیل علیزاده - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، ارومیه
بابک قرالی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین، قزوین

کرم خوشه­خوار انگور (Lobesia botrana Denis & Schiffermuller) یکی از آفات مهم انگور در ایران و جهان می باشد که خسارت قابل­توجهی را به محصول وارد می­کند. در راستای ثبت آفت­کش های جدید و تنوع بخشی به سبد آفت کش­ها در کشور، تحقیق حاضر به منظور بررسی کارائی حشره­کش متوکسی­فنوزاید (SC۲۴%) در مقایسه با اسپینوزاد (SC۲۴%)، حشره­کش میکروبی Bt و حشره­کش ترکیبی "لوفنورون+فنوکسی کارب" (لوفوکس®) (EC۱۰.۵%) انجام شد. متوکسی­فنوزاید از حشره­کش­های شبه هورمون پوست­اندازی است و در گروه ترکیبات مختل­کننده رشد حشرات قرار می­گیرد که باعث پوست­اندازی ناقص در لارو پروانه­ها و در نهایت مرگ حشره می­شود. پروژه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار روی نسل دوم آفت در سه منطقه دیزج دول (ارومیه)، دهنوک تاکستان (قزوین) و خلیل­آباد (خراسان رضوی) در سال ۱۳۹۹ اجرا شد. کارآئی تیمارها بر اساس میزان آلودگی خوشه­ها انجام شد. بدین منظور ۳، ۷، ۱۴ و ۲۱ روز پس از سمپاشی، ابتدا تعداد کل خوشه­های هر تیمار شمارش و سپس نسبت خوشه های آلوده به کل خوشه­ها تعیین شد. نتایج نشان داد که متوکسی­فنوزاید در بیشتر موارد در ۱۴ و ۲۱ روز پس از سمپاشی کارائی قابل توجهی دارد. البته در بازه زمانی اشاره شده، کارائی متوکسی فنوزاید با اسپینوزاد و لوفوکس اختلاف معنی­داری از لحاظ آماری وجود نداشت. به عنوان مثال در ارومیه کارائی متوکسی­فنوزاید (۷۵/۰ در­هزار) در ۱۴ روز پس از سمپاشی ۷۲/۷۸ درصد محاسبه شد که با کارائی اسپینوزاد (۶۳/۸۰ درصد) و لوفوکس (۰۴/۸۱ درصد) از لحاظ آماری تفاوت معنی­داری نداشت، بنابراین تا یک هفته پس از سمپاشی، انتظار قابل­توجهی از متوکسی فنوزاید نباید داشت. در مجموع نتایج نشان داد که کارائی متوکسی­فنوزاید با هر دو غلظت برای کنترل کرم خوشه­خوار انگور از سطح قابل قبولی برای ثبت در کشور برخوردار می­باشد، اما با توجه به سیاست کلان ورود کمتر آفت­کش­ها به محیط زیست، بنابراین توصیه می­شود این حشره­کش با غلظت (۵/۰ در­هزار)، علیه این آفت مصرف شود.

حشره کش متوکسی فنوزاید, کارائی, کرم خوشه خوار انگور, Lobesia botrana