عباسعلی اکبری - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
احمد بیرامیان - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

به دلالت ماده ۲ قانون مجازات اسلامی، رفتار اعم است از فعل و ترک فعل. قانون گذار در ماده ۲۹۵ این قانون تکلیف جنایت هایی را که ناشی از ترک فعل به وقوع می پیوندد مشخص نموده و به ابهامات موجود در قوانین سابق و نزاع و اختلاف های موجود میان حقوق دانان پایان داد. اما این پایان ماجرا نبوده و ابهامات و چالش هایی در دل این مقرره نهفته است که می تواند درخور توجه و محل تامل باشد به ویژه در خصوص ترک فعل هایی که منجر به فوت مجنی علیه شود و با دارا بودن عنصر روانی عمد تبدیل به جنایت قتل عمد گردد که مجازات آن قصاص بوده و قواعد و اصولی نظیر احتیاط در دماء مسمانان و قاعده درء و اصل برائت در تضاد است. ازجمله چالش ها بررسی نحوه احراز رابطه سببیت میان ترک فعل و نتیجه زیان بار بوده که با ملاحظه فتاوای موجود و آرای اندیشمندان حقوق، امر را برای احراز رابطه سببیت سخت خواهد نمود. چالش های دیگری نیز در این ماده وجود دارد که این ماده را درخور توجه نموده است که این پژوهش با رویکردی توصیفی-تحلیلی درصدد ارزیابی و بررسی چالش های موجود است.

ترک فعل، رابطه سببیت، قتل عمدی