استفاده از سیانوباکترهای خاکزی معدن طلای موته برای زیست پالایی خاک های سد باطله

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه علوم محیطی، دوره: 20، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_SCJS-20-1_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 222
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمید سودائی زاده

گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

فریبا حکم اللهی

گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران

امیر حسین ناطقی

گروه زیست شناسی، پردیس علوم، دانشگاه یزد، یزد، ایران

منوچهر محمدی

بخش تحقیق و توسعه، مجتمع طلای موته، میمه، اصفهان، ایران

چکیده

سابقه و هدف: برخی از فرایندهای صنعتی، معدن­ کاری و استفاده از کودهای شیمیایی و قارچ کش­ ها در کشاورزی امروزی، منجر به رها سازی فلزهای سنگین و همچنین افزایش شوری خاک و آب­ ها می ­شوند به ­گونه ­ای که افزایش سطح جهانی آلودگی به فلزها روند نگران­ کننده ­ای به خود گرفته است. از طرفی وجود یک بیلیون هکتار زمین­ های شور در سراسر کره زمین که تنها با پالایش فیزیکی، شیمیایی و زیستی قابل استفاده در کشاورزی می ­باشند، تهدیدی برای امنیت غذایی محسوب می­ شوند. وجود معدن­ های بسیار در دنیا وایران و در نتیجه فرسایش خاک و انتشار غبار از سدهای باطله موضوعی نگران ­کننده است. پتانسیل سیانوباکترها در ایجاد پوشش بیولوژیک خاک، جذب فلزهای سنگین و شوری خاک­ها نسبت به روش ­های فیزیک وشیمیایی رایج، از جنبه کاربردی و اقتصادی بودن در حال بررسی می ­باشد.مواد و روش ­ها: در کارخانه طلای موته در نتیجه عملیات استخراج طلا به ­وسیله سیانوراسیون، روزانه پساب و رسوب خاک باطله به­ صورت گسترده ای حاصل می شود. در مهرماه ۹۷ جمع ­آوری نمونه­ های خاک باطله از معدن طلا انجام شد. نمونه ­های خاک باطله معدن جهت شناسایی و رشد ریزجلبک ­ها، در محیط کشت اختصاصی جلبک ­ها کشت داده شد. قبل و بعد از قرارگیری ۵ گرم خاک باطله معدن در معرض ۵/۰ گرم زیست توده سیانوباکتری ­ها، عناصر سدیم، پتاسیم و فلزهای سنگین سرب و کادمیوم خاک باطله اندازه­گیری شد و داده ­ها مورد آنالیز آماری قرار گرفت.نتایج و بحث: پس از کشت خاک معدن، سیانوباکترهای Oscillatoria tenuis C.Agardh ex Gomont ،tenue Gomont Phormidium، Lyngbya aestuarii Liebman ex Gomont و جلبک سبزScenedesmus obliquus (Turpin) Kützing شناسایی شدند. نتایج کشت سیانوباکتری­ های رشته ­ای روی خاک­ های باطله معدن طلا نشان می­ دهد که این ریزموجودات فتوسنتز کننده می ­توانند به راحتی روی خاک­ های باطله آلوده معدن رشد کنند و پوشش بیولوژیک سطحی قابل ملاحظه ­ای را ایجاد کنند. همچنین نتایج نشان داد که O. tenuis، عنصر سدیم را به ­طور معنی ­داری کاهش داده است و P. tenue بیشترین میزان جذب سرب را داشته است و احتمالا با خالص کردن این دو گونه و استفاده جهت رشد روی خاک باطله معدن طلای موته می ­توان معدن را از شوری و عنصرهای سنگین به ­مقدار زیادی پاک سازی و همچنین از فرسایش خاک و انتشار غبار از سد­های باطله جلوگیری نمود.نتیجه ­گیری: با توجه به وجود تعداد فراوان معدن­ های مختلف طلا در دنیا و ایران، استحصال این فلز گران­بها به ­طور وسیعی با استفاده از سیانور صورت گرفته که به ­دلیل سمیت بالا دارای اثرهای سوء محیط زیستی زیادی می­ باشد. انتشار غبار سیانور از سد باطله می­ تواند سلامتی موجودات زنده نزدیک به آن از جمله کارگران معدن، گیاهان و حتی ریزجلبک­ های خاک­زی را تحت تاثیر قرار دهد. با زیست پالایی۱ خاک معدن ­ها می توان فرایند احیای زیستی را با سرعت بیشتری انجام داد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می­ دهد که سیانوباکتری­ ها، به ویژه گونه Phormidium tenue، سیانوباکتر مقاوم معدن طلای موته پوشش بیولوژیکی سطحی قابل ملاحظه ای را روی خاک باطله ایجاد می­ کنند و بدین صورت از فرسایش خاک معدن جلوگیری می ­کند.

کلیدواژه ها

Phormidium, فلزات سنگین, زیست پالایی, معدن طلای موته

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.