عسکر غنی
سید حسین نعمتی
مجید عزیزی - دانشگاه فردوسی مشهد
محمد جمال سحرخیز
محمد فارسی - دانشگاه فردوسی مشهد

در این تحقیق به منظور بررسی تنوع بیوشیمیایی عصاره ۲۵ جمعیت نعنای خوراکی، آزمایشی بر پایه طرح کاملا تصادفی با ۲۵ تیمار (جمعیت ها) و ۳ تکرار به صورت گلدانی در شرایط طبیعی، به اجرا درآمد. بدین منظور، درون هر گلدان ۳ عدد استولون به طول ۵ سانتی متر انتخاب و کشت گردید. در مرحله گلدهی کامل، بوته های مربوط به هر تیمار برداشت شدند و مهم ترین صفات بیوشیمیایی عصاره شامل: میزان کلروفیل (b,a و کل)، کاروتنوئید، فلاون و فلاونول، فلاونوئید کل، میزان ترکیبات فنلی کل، میزان فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان کربوهیدرات اندازه گیری شد. همچنین جمعیت ها از نظر صفات فوق مورد تجزیه خوشه ای قرار گرفتند و همبستگی بین صفات بیوشیمیایی عصاره در این جمعیت ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده تفاوت معنی دار بین جمعیت ها از نظر خصوصیات بیوشیمیایی اندازه گیری شده بود. بیشترین و کمترین میزان محتوای کلروفیل کل (۷۷/۳۵ و ۵/۱۰ میلی گرم بر گرم نمونه تر) به ترتیب مربوط به تیمارهای فارس (منطقه خفر ۲) و مازندران (منطقه نور) بود. در بین جمعیت های مورد مطالعه، تیمارهای اصفهان ۲، مازندران- قائمشهر، مازندران- نور و یاسوج از نظر صفات ارزشمند بیوشیمیایی عصاره (فعالیت آنتی اکسیدانی، ترکیبات فنلی، فلاونوئید کل و میزان کربوهیدرات) برتر بودند. همچنین برخی از جمعیت های مربوط به استان فارس از نظر رنگیزه های کاروتنوئید و محتوای کلروفیل نسب به سایر جمعیت ها دارای برتری بودند. همچنین بین فعالیت آنتی اکسیدانی، میزان ترکیبات فنلی، میزان فلاونوئید کل همبستگی مثبتی وجود داشت.

نعنای خوراکی, فعالیت آنتی اکسیدانی, ترکیبات فنلی, کربوهیدرات, همبستگی