بررسی و مقایسه ضریب قدکشیدگی درختان کهن سال بلوط ایرانی و بنه در شرایط رویشگاهی مختلف در زاگرس میانی
عنوان مقاله: بررسی و مقایسه ضریب قدکشیدگی درختان کهن سال بلوط ایرانی و بنه در شرایط رویشگاهی مختلف در زاگرس میانی
شناسه ملی مقاله: JR_IFEJ-10-19_020
منتشر شده در در سال 1401
شناسه ملی مقاله: JR_IFEJ-10-19_020
منتشر شده در در سال 1401
مشخصات نویسندگان مقاله:
احمد حسینی - AREEO
رضا اخوان - AREEO
خلاصه مقاله:
احمد حسینی - AREEO
رضا اخوان - AREEO
مقدمه و هدف: ضریب قدکشیدگی یکی از شاخص های بررسی پایداری درختان جنگلی است و نتایج بررسی آن در مورد درختان کهنسال از اهمیت بوم شناختی و جنگل شناختی زیادی برخوردار می باشد. در این پژوهش ضریب قدکشیدگی درختان کهنسال گونه های بلوط ایرانی و بنه در شرایط رویشگاهی مختلف در جنگلهای استان ایلام مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.
مواد و روش ها: برای این منظور پس از شناسایی ۲۶ درخت کهنسال متعلق به گونه بلوط ایرانی و ۴۷ درخت کهنسال متعلق به گونه بنه، مشخصات کمی آنها شامل قطر برابر سینه و ارتفاع اندازه گیری شد. همچنین وضعیت محل استقرار آنها در جنگل از نظر شیب، جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا بررسی شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که برای هر دو گونه بلوط و بنه رابطه معنیداری بین قطر با ضریب قدکشیدگی وجود دارد که در هر دو کم شونده بوده و بهترین مدل برای برازش این رابطه در هر دو گونه مدل نمایی به دست آمد. میزان ضریب تبیین رگرسیون برای گونه بلوط و بنه به ترتیب ۵۷ و ۳۵ درصد بود. درختان کهنسال شناسایی شده بلوط (ضریب قدکشیدگی= ۷/۸۲) و بنه (ضریب قدکشیدگی= ۵/۷۲) از ضریب قدکشیدگی کمی برخوردار بودند، با این وجود، تعداد بیشتری از درختان کهنسال بنه نسبت به بلوط از ضریب قدکشیدگی کمتری برخوردار بودند. به طوریکه ۶۲ درصد درختان کهنسال بنه ضریب قدکشیدگی بین ۵ تا ۷ داشتند، اما ۶۵ درصد درختان کهنسال بلوط ضریب قدکشیدگی بیشتر از ۷ داشتند. ضریب قدکشیدگی درختان کهنسال بلوط با ارتفاع از سطح دریا ارتباط معنیدار داشت (معنیداری= ۰/۰۴۹) و مقدار آن در ارتفاعات ۱۳۰۰-۹۰۰ متر از سطح دریا (ضریب قدکشیدگی= ۹/۴۵) بیشتر بود. ضریب قدکشیدگی درختان بنه با ارتفاع از سطح دریا (معنیداری= ۰/۰۰۰) و جهت جغرافیایی (معنیداری = ۰/۰۰۱) ارتباط معنیدار داشت و مقدار آن در طبقه ارتفاعی ۱۳۰۰-۹۰۰ متر از سطح دریا (ضریب قدکشیدگی= ۱۰/۱۴) و نقاط هموار بدون جهت (ضریب قدکشیدگی= ۱۰/۱۴) بیشتر بود.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده نتیجه گیری شد که رویشگاههای درختان کهنسال بلوط واقع در طبقات ارتفاعی ۱۳۰۰-۹۰۰ متر از سطح دریا و نیز رویشگاه های درختان کهنسال بنه واقع در طبقات ارتفاعی ۱۳۰۰-۹۰۰ متر از سطح دریا و نقاط بدون جهت که حائز بیشترین ضریب قدکشیدگی بودند، از پتانسیل بیشتری برای رشد و استقرار درختان برخوردارند. همچنین، رویشگاههای درختان کهنسال بلوط واقع در طبقات ارتفاعی ۱۷۰۰-۱۳۰۰ متر از سطح دریا (ضریب قدکشیدگی= ۷/۵۲) و نیز رویشگاه های درختان کهنسال بنه واقع در طبقات ارتفاعی ۱۷۰۰-۱۳۰۰ متر از سطح دریا (ضریب قدکشیدگی= ۵/۲۴) و جهت شرقی (ضریب قدکشیدگی= ۳/۵۲) و شمالی (ضریب قدکشیدگی= ۵/۱۱) که حائز کمترین ضریب قدکشیدگی بودند، از مطلوبیت بهتری برای پایداری درختان کهن سال نامبرده برخوردارند. لذا میتوان گفت که ضریب قدکشیدگی پایین درختان کهن سال بلوط ایرانی و بنه یکی از شاخصهای نشانگر پایداری و ماندگاری آنها در جنگلهای مورد مطالعه است.
کلمات کلیدی: Diameter at breast height, Long-lived trees, Oak forests, Quantitative and qualitative, Tree stability, Topography, پایداری درخت, توپوگرافی, جنگل های بلوط, درختان دیرزیست, قطر برابر سینه, کمی و کیفی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1467871/