مدل سازی برخی مشخصه های کمی جنگل با استفاده از خصوصیات توپوگرافی (مطالعه موردی: سری سه جنگل سنگده)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه بوم شناسی جنگل های ایران، دوره: 10، شماره: 19
  • کد COI اختصاصی: JR_IFEJ-10-19_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 249
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدمهدی رضایی سنگدهی

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

اصغر فلاح

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

جعفر اولادی

Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

هومن لطیفی

Department of Photogrammetry and Remote Sensing Faculty of Geodesy and Geomatics Engineering, K. N. Toosi University of Technology

چکیده

مقدمه و هدف: برای برنامه ­ریزی اصولی و صحیح در بخش جنگل، تهیه نقشه ­های کمی و کیفی از ملزومات مدیریتی بوده و برای رسیدن به توسعه پایدار اجتناب ناپذیر است. به­ همین منظور، جدیدترین اطلاعات از مشخصاتی که در تصمیم­ گیری­ های مربوط به استفاده و حفاظت بهینه از جنگل دارای اهمیت هستند، مورد نیاز است. هدف از این مطالعه، مدل­سازی و تهیه نقشه مکانی برخی مشخصه­ های کمی جنگل با استفاده از خصوصیات توپوگرافی در جنگل­ های سری سه سنگده است. مواد و روش­ ها: با استفاده از ۱۵۰ قطعه نمونه ۱۰ آری، مشخصه­ های تعداد، رویه زمینی و حجم در هکتار محاسبه شد. خصوصیات اولیه توپوگرافی شامل ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت شیب، انحنای پروفیلی، انحنای مسطح و انحنای مماسی و خصوصیات ثانویه توپوگرافی شامل رطوبت و تابش خورشیدی از مدل رقومی ارتفاعی با قدرت تفکیک­ پذیری ده متر استخراج شد. سپس روابط بین مشخصه­ های کمی جنگل و خصوصیات توپوگرافی با استفاده از روش ­های ناپارامتری جنگل تصادفی، ماشین بردار پشتیبان و هم­چنین با روش پارامتری رگرسیون خطی چندگانه مورد تجزیه و تحلیل و مدل­سازی قرار گرفت. ارزیابی مدل­ ها با استفاده از ۳۰ درصد قطعات نمونه انجام شد. یافته­ ها: مقادیر درصد اریبی و ریشه میانگین مربعات خطا برای انتخاب مدل مناسب محاسبه و نتایج نشان داد که روش ماشین­ بردار پشتیبان برای برآورد هر سه مشخصه اندازه ­گیری شده دارای بهترین نتایج بوده است. در برآورد تعداد در هکتار، تابع چند جمله ­ای درجه سه با مقادیر میانگین مربعات خطا و میزان اریبی به ترتیب ۹/۵۹=%RMSE و ۱/۶۲-=%Bias، رویه ­زمینی با تابع پایه شعاعی (RBF) و مقادیر ۳۰/۵۳=%RMSE و ۱/۳۲-=%Bias و حجم در هکتار نیز با تابع چند جمله ­ای درجه سه و مقادیر ۳۷/۶۲=%RMSE و ۰/۵۱-=%Bias به ­عنوان مناسب­ترین مدل انتخاب شدند. هم­چنین نتایج نشان داد که متغیرهای توپوگرافی جهت، ارتفاع، تابش خورشیدی و انحنای مماسی بیشترین تاثیر را در فرآیند مدل­سازی داشتند. نتیجه ­گیری: مدل انتخاب شده در این پژوهش هر چند که توانست تا حدی اطلاعات ضروری جهت مدیریت جنگل­ها را فراهم کند، اما به ­تنهایی نمی ­تواند کلیه دلایل موثر بر مشخصه­ ها را تبیین نماید، لذا شایسته است از ترکیب عوامل دیگری مانند شرایط اقلیمی، عرض جغرافیایی، خاک­شناسی، تکنیک ­های سنجش از دور که سهم  عمده­ ای در توضیح و تفسیر آن دارند، دقت پیش­ بینی را بهبود بخشید.  

کلیدواژه ها

Bias, Nonparametric method, Quantitative characteristics, Topographic features, اریبی, روش­ های ناپارامتری, مدل رقومی ارتفاع, مشخصه­ های کمی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.