اثر سازه های عرضی (پل) بر روی مورفولوژی رودخانه (مطالعه موردی: روستای جوربند، چمستان، مازندران)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های دانش زمین، دوره: 13، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_ESRJ-13-1_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 152
نویسندگان
گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
بررسی نقش انسان در تغییرات محیطی همواره یکی از موضوعات مهم مطالعات محیطی بوده است. جاده به عنوان یکی از مظاهر دخالت انسان در محیط و به خصوص در سیستمهای رودخانهای، سازهای ناگزیر جهت حمل و نقل و ارتباطات بشری است. اثرات پل بر سیستم رودخانه از جنبههای مختلف (مورفومتریک، ژئومورفولوژی، هیدرولوژی و...) مورد توجه است. در بررسی اثر پل در روستای جوربند (واقع در حوضه واز، استان مازندران شهرستان چمستان) جهت دستیابی به دادههای دقیق از روش فتوگرامتری برد کوتاه با استفاده از پهپاد استفاده شد. پس از تهیه لایه رقومی ارتفاعی و نقشه ارتوفتوی محدوده، بررسی و مقایسه ضریب تغییرات در پارامترهای مختلف (پروفیل طولی، مقطع عرضی، بیشترین عمق، میانگین عمق مقطع، عرض کانال، نسبت عرض به عمق، سرعت جریان، قدرت جریان، عدد فرود، تنش برشی، شاخص سینوسیته، شاخص تقارن و شاخص بریس) انجام شد. نتایج نشان داد که تمام پارامترها در بالادست و پاییندست پل با هم تفاوت دارند این درحالیست که از نظر محیطی شرایط بالادست و پاییندست در وضعیت یکسانی از نظر کاربری، زمین شناسی و هیدرولوژی قرار دارند. ضریب تغییرات پارامترهای مختلف در بالادست برابر با ۷۹/۳۶ درصد و در پاییندست برابر با ۴۲/۴۳ درصد است. پارامتر شیب، تنش برشی و قدرت رود در بالادست و پاییندست پل بیشترین تغییرات را نشان میدهد. پژوهش فوق نشان داد که ساخت سازهای مانند پل در مسیر جریان رود سبب تغییرات عمده در محیط رودخانهای میشود که برآورد میزان این تغییرات میتواند گام موثری در امر مدیریت اکوسیستم رودخانه و سازههای انسانی باشد.کلیدواژه ها
پل, تغییرات انسانی, رودخانه, جوربند, فتوگرامتری برد کوتاهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.