میکروفاسیس، محیط رسوبی و ژئوشیمی رسوبات کرتاسه بالایی در مقطع دمبک کوه اطراف سد لار، شمال شرق تهران

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های دانش زمین، دوره: 13، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_ESRJ-13-1_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 207
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

دانا شاویسی

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

محمد حسین آدابی

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

عباس صادقی

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی محیط رسوبی و ریزرخساره و ژئوشیمی رسوبات کرتاسه بالایی در مقطع دمبک­کوه در اطراف سد لار صورت گرفته است. در این منطقه رسوبات کرتاسه بالایی (سنومانین- کامپانین) دارای ضخامتی معادل ۷/۳۲۷ متر می­باشد که مرز زیرین آن با سازند تیزکوه و از نوع دگرشیبی می­باشد و مرز بالایی با گسل قطع شده است. رسوبات سنومانین که ضخامت آنها ۲۶/۵۴ متر است با یک کنگلومرای پیشرونده شروع می شوند، رسوبات تورونین که ضخامت آنها ۸۵/۲۲ متر می­باشد ابتدا با سنگ­آهک ضخیم لایه و سپس به سنگ­آهک چرت­دار و در ادامه به سنگ ­آهک­های الیگوستژین­دار تغییر رخساره می­دهند. رسوبات کنیاسین دارای ضخامت ۸۵/۱۹ متر می­باشند که از سنگ ­آهک­های الیگوستژین­دار به سنگ­آهک­های مارنی تغییر رخساره می­دهند. رسوبات سانتونین دارای ضخامت ۸۰/۱۸۲ متر می­باشند که در قاعده با آهک مارنی و الیگوستژین­دار شروع می­شود و در ادامه به سنگ­آهک متوسط لایه تغییر رخساره داده­اند. رسوبات کامپانین به­طور کامل در مقطع مورد مطالعه وجود ندارند، زیرا یک گسل آن را بریده است و تنها ۵۵/۴۸ متر سنگ ­آهک ­چرت­دار از این رسوبات باقی ­مانده است. براساس مطالعات پتروگرافی، تعداد ۱۱ ریز رخساره شناسایی گردید که پهنه­ی جزرومدی ۲ ریزرخساره، لاگون یک ریزرخساره، سد یک ریزرخساره و دریای باز ۷ ریزرخساره را شامل می­شود  با توجه به عدم وجود ریف های سدی بزرگ، ساخت­های ریزشی، کلسی توربیدایت، آنکویید و پیزوئید به احتمال زیاد این نهشته ها در یک رمپ هموکلاین بر جای گذاشته شده­اند. نتایج حاصل از آنالیز­های عنصری و ترسیم این مقادیر در کنار یکدیگر حاکی از آن است که رسوبات آهکی کرتاسه بالایی دارای کانی شناسی اولیه آراگونیتی بوده­اند. ترسیم مقادیر Mn در برابر Sr/Ca نشان­دهنده یک محیط دیاژنتیک نیمه بسته تا باز با نسبت آب به سنگ بالا می­باشد.

کلیدواژه ها

دمبک کوه, ژئوشیمی, کرتاسه بالایی, محیط رسوبی, میکروفاسیس

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.