مروری بر شواهد ژنتیکی کاهش گسترده تنوع ژنی یوزپلنگ ها و لزوم حفاظت از جمعیت های باقیمانده
عنوان مقاله: مروری بر شواهد ژنتیکی کاهش گسترده تنوع ژنی یوزپلنگ ها و لزوم حفاظت از جمعیت های باقیمانده
شناسه ملی مقاله: JR_ENVJ-6-74_001
منتشر شده در در سال 1400
شناسه ملی مقاله: JR_ENVJ-6-74_001
منتشر شده در در سال 1400
مشخصات نویسندگان مقاله:
مریم محمودی اصل - گروه تنوع زیستی و ایمنی زیستی، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران
فرهاد حسینی طایفه - گروه تنوع زیستی و ایمنی زیستی، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران
باقر نظامی بلوچی - گروه تنوع زیستی و ایمنی زیستی، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران
خلاصه مقاله:
مریم محمودی اصل - گروه تنوع زیستی و ایمنی زیستی، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران
فرهاد حسینی طایفه - گروه تنوع زیستی و ایمنی زیستی، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران
باقر نظامی بلوچی - گروه تنوع زیستی و ایمنی زیستی، پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار، سازمان حفاظت محیط زیست، تهران
یوزپلنگ تنها گونه از جنس و زیرخانواده Acinonyx است که روند جمعیت جهانی کاهشی را تجربه می کند. این گونه با تغییرات ژنتیکی پایین شناخته می شود که نتیجه تجربه دو گردنه بطری در حدود ۱۰۰۰۰ و ۱۲۰۰۰ سال پیش است. تمام جمعیت های زیرگونه یوز آسیایی در خاورمیانه و جنوب غربی آسیا منقرض شده و ایران آخرین پناهگاه یوز آسیایی در دنیاست. زیرگونه یوز آسیایی در فهرست سرخ اتحادیه بین المللی حفاظت در زمره گونه های در آستانه انقراض قرار دارد و به دلیل کاهش شدید تنوع ژنی به دلیل کاهش شدید جمعیت ناشی از تخریب زیستگاه، جدایی جغرافیایی و افزایش درونآمیزی تعداد اندکی از آنها در طبیعت ایران باقی مانده است. دراین پژوهش مروری، بر اعتبارسنجی کاهش تغییرات ژنی در سطوح مختلف نشانگرهای مولکولی آلوزیمها، ریزماهوارهها، دی.ان.ای. میتوکندریایی و نرخ چندشکلی تکنوکلئوتیدی در کل ژنوم یوزپلنگ پرداخته شده است. بررسی های مبتنی بر چندشکلی قطعات طولی محدود شونده بیانگر کاهش شدید تنوع ژنومی در بروز تغییرات تک نوکلئوتیدی، تراکم تغییرات تک نوکلئوتیدی، تغییرات تک نوکلئوتیدی ژن های کدکننده، ژن های مجموعه سازگاری بافتی اصلی و تغییرات تک نوکلئوتیدی دی.ان.ای. میتوکندریایی نسبت به سایر گونه ها است. کاهش چشمگیر در تغییرات کلی ژنتیکی توسط نشانگرهای ژنومی متعدد با افزایش مرگ و میر تولهها، ناهنجاریهای شدید در رشد اسپرم، مشکلات مربوط به برنامههای تکثیر در اسارت و افزایش آسیب پذیری در برابر شیوع بیماریهای عفونی ارتباط دارد. از آنجائیکه علم ژنتیک حفاظت نقش اساسی در حفاظت و مدیریت گونهها دارد، نتایج این پژوهش میتواند در حفاظت ژنتیکی، تولیدمثل در اسارت و مدیریت جمعیت های باقیمانده یوز آسیایی مورد استفاده قرار گیرد.
کلمات کلیدی: تغییرات ژنتیکی, درون آمیزی, ژنتیک حفاظت, ژنوم یوزپلنگ, گردنه بطری
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1467596/