شهر سلوکیه نمادی ازتاثیر هنر قوم یونانی درمعماری و شهرسازی دوره سلوکیه و اشکانیان درایران

سلوکوس نیکاتور که بعد از مرگ اسکندر در ایران به قدرت رسید، شهر سلوکیه را در سال ۳۰۷ ق.م در جانب غربی رود دجله و در برابر بابل- درمحلی که شهر اپیس باستانی واقع بود- بنا کرد. از این زمان به بعد، شهر مذکورجایگاه خود را به عنوان پایتخت سلوکیان در متصرفات شرقی آنها تثبیت نمود. موقعیت جغرافیایی خاص سلوکیه یعنی قرارگرفتن در بین­النهرین در ساحل دجله و درتلاقی جاده­های مهم که آسیای مرکزی و ایران را به آناتولی و سواحل مدیترانه متصل می­ساخت و نیز استقرار سکنه یونانی و غیریونانی در این شهر که دارای مهارت و توانمندی­های اداری و هنری و تجاری بودند، به همراه برخورداری از ضرابخانه و کارگاه­های تولیدی و زمین­های حاصلخیزکشاورزی در پیرامون آن، موجبات رونق و شکوفایی اقتصادی این شهر را فراهم آورده بود. در عین حال، سلوکیه یک دولت شهر و شهری خودگردان به شمار می­آمد و اختیار امور سیاسی و اداری آن در دست شورای شهر بود. نحوه مواجهه نظام سیاسی اجتماعی ایران با تاثیرات هلنیستی برآمده از شکل­گیری شهرهای یونانی نشین نظیر سلوکیه به عنوان مساله اصلی پژوهش حاضر تلقی می ­شود. این مقاله می­کوشد تا با تکیه بر منابع دست اول تاریخی و یافته­های باستان شناختی، ضمن مطالعه نحوه تاثیرگذاری متقابل تمدن ­های هلنی­ و ایرانی درفرایند تکوین شهرسلوکیه و پیامدهای حاصل از آن، جایگاه این شهر باستانی را از زمان تاسیس تا زوال بررسی کند.

کلیدواژه ها:

سلوکیه ، هلنیسم ، تاریخ شهر ، سلوکیان ، اشکانیان