ارزیابی تنوع اگرومورفولوژیکی ژرم پلاسم لوبیا چشم بلبلی مناطق گرم و خشک ایران

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دو فصلنامه پژوهش های حبوبات ایران، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJPR-12-2_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 224
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بهنام بخشی

بخش تحقیقات علوم زراعی - باغی ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران

معصومه پوراسماعیل

موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

محمد کشتگر خواجه داد

بخش تحقیقات علوم زراعی - باغی ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زابل، ایران

چکیده

لوبیا چشم­­بلبلی (Vigna unguiculata) از محصولات زراعی فراموش شده با تنوع وسیع در توده­های بومی و سازگار­ با شرایط مختلف اقلیمی کشور از جمله اقلیم گرم و خشک است. در این تحقیق، تعداد ۵۰ توده لوبیا چشم­بلبلی محلی با خاستگاه اقلیم گرم و خشک به همراه توده لوبیا چشم­بلبلی ماک (محلی زابل) از نظر تنوع اگرومورفولوژیکی برای ۳۹ صفت کمی و کیفی مورد ارزیابی و تجزیه چند­متغیره قرار گرفتند. نتایج توده­های مورد بررسی را به دو تیپ علوفه­ای و دانه­ای طبقه­بندی نمود. توده­های TN۷۲۲۲ (محلی سرمشک جیرفت) و لوبیا چشم­بلبلی ماک (محلی زابل) بیشترین عملکرد دانه و توده­های TN۷۲۴۱ (دیگر توده محلی زابل) و TN۷۲۷۴ (محلی کهنوج) بیشترین عملکرد علوفه را داشتند. همچنین دو توده دیگر محلی کهنوج شامل TN۷۲۹۲ و TN۷۲۹۱ زودرس­ترین توده­ها در بین توده­های مورد بررسی بودند. بررسی ضرایب همبستگی نشان داد طول غلاف همبستگی مثبتی را با وزن خشک، تعداد دانه در غلاف و وزن۱۰۰دانه دارد. همچنین با استفاده از تجزیه مسیر مشخص شد که طول غلاف بیشترین تاثیر را به صورت مستقیم بر افزایش عملکرد دانه دارد. بررسی تجزیه به عامل­ها، دو مولفه اصلی صفات فنولوژیکی و صفات کمی مرتبط با عملکرد را تفکیک کرد. با استفاده از همبستگی کانونیک مشخص شد که صفت تعداد روز تا گلدهی دارای همبستگی منفی با عملکرد است و بوته­های کوتاه­تر، دیررس­تر بوده و اجزای عملکرد از جمله وزن۱۰۰دانه و طول غلاف در آن ها بیشتر است. در این تحقیق، برخی از توده­های با خصوصیات مناسب شناسایی شدند که قابلیت استفاده دربرنامه­های به­نژادی لوبیا چشم­بلبلی را دارند.

کلیدواژه ها

بانک ژن, تجزیه چندمتغیره, تنوع ژنتیکی, توده های محلی, Vigna unguiculata

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.