ارزیابی تحمل به شوری ۱۴۰ ژنوتیپ نخود دسی (Cicer arietinum)

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دو فصلنامه پژوهش های حبوبات ایران، دوره: 12، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IJPR-12-1_014
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 163
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

جعفر نباتی

گروه بقولات، پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد

محمد کافی

دانشگاه فردوسی مشهد

احمد نظامی

دانشگاه فردوسی مشهد

الهه برومند رضا زاده

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

این مطالعه در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار جهت بررسی تحمل به شوری ۱۴۰ ژنوتیپ نخود دسی در تنش شوری dSm-۱۱۲ کلرید سدیم در شرایط هیدروپونیک در سال ۱۳۹۵ در پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. نتایج نشان داد که ۲۱ ژنوتیپ دارای بقای بالاتر از ۷۶ درصد بود که در این میان شش ژنوتیپ MCC۱۸، MCC۲۲، MCC۲۹، MCC۵۹، MCC۱۳۶ و MCC۴۳۰ دارای بقای ۱۰۰ درصد بودند. در دامنه های بقای ۷۶-۱۰۰، ۵۱-۷۵، ۲۶-۵۰ و ۰-۲۵ درصد، به ترتیب ۴۳، ۵۷، ۴۲ و ۱۶ درصد از ژنوتیپ ها در مراحل رشدی بعد از گلدهی قرار داشتند. با افزایش درصد بقاء، ارتفاع بوته افزایش پیدا کرد، به طوری که ژنوتیپ های موجود در دامنه بقای ۷۶-۱۰۰ درصد نسبت به ژنوتیپ های موجود در دامنه بقای ۵۱-۷۵، ۲۶-۵۰ و ۰-۲۵ درصد به ترتیب ۴، ۵ و ۱۲سانتی متر ارتفاع بوته بیشتری داشتند. در دامنه بقای ۰-۲۵ درصد، تعداد شاخه فرعی کمتری نسبت به سایر دامنه های بقاء مشاهده شد. در دامنه بقای ۷۶-۱۰۰ و ۵۱-۷۵ درصد، درصد برگ های ریزش کرده و برگ های باقیمانده مشابه بود. بیشترین درصد برگ باقیمانده (۷۳درصد) در ژنوتیپ MCC۱۷۷ با بقای گیاهچه ۷۵ درصد مشاهده شد. متوسط شاخص پایداری غشاء در دامنه های مختلف بقاء با افزایش درصد بقاء پایداری غشاء افزایش یافت. بیشترین شاخص پایداری غشاء مربوط به ژنوتیپ های MCC۳۴ و MCC۱۷۹ به ترتیب با بقای ۵۳ و ۸۵ درصد و پایداری غشاء ۵۲ و ۵۱ درصد بود. با افزایش درصد بقاء، مقدار سدیم کاهش و مقدار پتاسیم افزایش یافت. میزان ماده خشک با افزایش بقاء از ۲۵-۰ درصد به ۵۰-۲۶، ۵۱-۷۵ و ۷۶-۱۰۰ درصد به ترتیب ۱۶، ۲۴ و ۳۸ درصد افزایش یافت. شش ژنوتیپ MCC۴، MCC۴۳، MCC۲۲، MCC۴۹، MCC۵۹ و MCC۸۵ بیشترین وزن اندام هوایی را در میان ژنوتیپ ها دارا بودند. به طورکلی امکان استفاده از ژنوتیپ های دارای مکانیسم های تحمل به شوری جهت اصلاح برای تنش شوری و همچنین به گزینی ژنوتیپ های نخود دسی برای شرایط تنش شوری ملایم وجود دارد.

کلیدواژه ها

بقاء, پتاسیم, سدیم, غشاء, هیدروپونیک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.