گزینش ژنوتیپ های منتخب عدس (Lens culinaris Medik) متحمل به تنش خشکی با به کارگیری پنج شاخص تحمل جدید در شرایط مشهد
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: دو فصلنامه پژوهش های حبوبات ایران، دوره: 12، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_IJPR-12-1_013
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 184
نویسندگان
دانشگاه بوعلی سینا
دانشگاه فردوسی مشهد
دانشگاه فردوسی مشهد
دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
به منظور ارزیابی و انتخاب ژنوتیپ های عدس منتخب متحمل به تنش خشکی و بررسی کارآیی شاخص های قدیمی و جدید تحمل به تنش، پژوهشی در سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و تحت دو شرایط رطوبتی عدم تنش خشکی (تامین ۱۰۰درصد نیاز آبی گیاه) و تنش خشکی (تامین ۴۰ درصد نیاز آبی گیاه) بر روی ۹ ژنوتیپ برگزیده از بین ۷۳ ژنوتیپ مورد بررسی در آزمایش زراعی سال قبل، اجرا گردید. برای اعمال دقیق محدودیت آبی، از سیستم آبیاری قطره ای نواری استفاده شد و میزان آب ورودی توسط کنتور مورد پایش قرار گرفت. بر اساس نتایج، در شرایط بدون تنش، ژنوتیپ های MLC۳۵۶ و MLC۱۲۱ به ترتیب، با تولید ۲۶۲۱ و ۹۹۳ کیلوگرم دانه در هکتار، بالاترین و پایین ترین رتبه تولید دانه در واحد سطح را به خود اختصاص دادند. در شرایط تنش نیز ژنوتیپ های Cabralinta و MLC۱۲۱ به ترتیب، با تولید ۸۷۶ و ۲۸۸ کیلوگرم دانه در هکتار، بالاترین و پایین ترین رتبه تولید دانه در واحد سطح را کسب کردند. ارزیابی تحمل به تنش خشکی، بر اساس هشت شاخص قدیمی (HM، TOL، MP، STI، GMP، YI، DI و REI) و پنج شاخص جدید (SSPI، ATI، SNPI، K۱STI و K۲STI) صورت گرفت. مطالعه همبستگی بین عملکرد دانه در شرایط تنش و عدم تنش و شاخص های تحمل به خشکی نشان داد که شاخص جدید K۲STI و شاخص های قدیمی STI، GMP، REI، HM و MP برای شناسایی ژنوتیپ هایی با عملکرد بالا در هر دو شرایط رطوبتی (تنش و بدون تنش) مناسب هستند. تجزیه به مولفه های اصلی و ترسیم بای پلات نیز نشان داد که شاخص های جدید SNPI و K۲STI و شاخص های قدیمی YI، HM، GMP، REI و STI بهترین شاخص ها برای جداسازی ژنوتیپ های در هر دو شرایط رطوبتی هستند و بر این اساس، ژنوتیپ های MLC۳۵۶، Cabralinta و MLC۰۲۵ به عنوان ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی و با عملکرد بالا انتخاب شدند. برای گروه بندی ژنوتیپ ها، تجزیه خوشه ای انجام گرفت و رسم دندروگرام، ژنوتیپ ها را به چهار کلاستر گروه بندی کرد که در این گروه بندی، Cabralinta و MLC۰۲۵ در یک کلاستر (کلاستر دوم) قرار گرفتند.کلیدواژه ها
بای پلات, تجزیه کلاستر, عملکرد دانه, همبستگیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.