اثر همزیستی میکوریزایی و سودوموناس بر صفات مورفوفیزیولوژیکی ماش (Vigna radiata (L.) Wilczek) تحت شرایط تنش رطوبتی

آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زراعی۹۴-۱۳۹۵ در مزرعه تحقیقاتی- آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه اجرا شد. تیمارهای تنش رطوبتی در سه مرحله شامل: آبیاری معمولی، قطع آبیاری موقع گلدهی و قطع آبیاری موقع غلاف بندی و تیمارهای تلقیح شامل: بدون تلقیح، تلقیح با گلوموس موسه، تلقیح با سودوموناس فلورسنت سویه ۱۶۹و تلقیح توام گلوموس موسه+سودموناس فلورسنت سویه ۱۶۹ بود. بر اساس تجزیه واریانس داده ها، اثر تیمارهای تنش رطوبتی براساس اکثر صفات رشدی معنی داری بود و از لحاظ نوع تلقیح به غیر از صفات تعداد برگ در بوته و قطر ساقه، از لحاظ سایر صفات اختلاف معنی داری مشاهده شد. تنش رطوبتی در مرحله گلدهی بیشترین کاهش در محتوی نسبی آب برگ را منجر گردید. تلقیح گلوموس موسه به ترتیب منجر به افزایش ۳/۴۴ و ۴/۸ درصدی وزن خشک برگ و وزن خشک گیاه نسبت به تیمار شاهد شد. مرحله تشکیل غلاف حساس ترین مرحله رشدی گیاه براساس نیاز به آبیاری تعیین گردید. تلقیح توام سودوموناس فلورسنت سویه ۱۶۹ و گلوموس موسه به طور هم افزایی موجب بالاترین وزن خشک ساقه+غلاف، درصد کلونیزاسیون ریشه و درصد نیتروژن دانه شد. بیشترین میزان پروتئین دانه با ۵/۱۶ درصد در تیمار قطع آبیاری در مرحله پرشدن غلاف و در تیمار تلقیح توام گلوموس موسه و سودوموناس فلورسنت سویه ۱۶۹ مشاهده شد. تلقیح سودوموناس فلورسنت سویه ۱۶۹ بالاترین پاسخ رشد میکوریزایی را در تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی نشان داد.

کلیدواژه ها:

تلقیح ، تنش خشکی ، سودوموناس فلورسنت سویه ۱۶۹ ، کلونیزاسیون ، گلوموس موسه ، ماش