یادداشت تحلیلی: تاثیر تغییر اقلیم بر بارش های سنگین ایران با بکارگیری مدل همادی CMIP۶
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: دو فصلنامه آب و توسعه پایدار، دوره: 8، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_WSD-8-4_014
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 351
نویسندگان
استادیار اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
پژوهشگر پسادکتری اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
تغییرات در شدت و فراوانی بارش، از جمله رخدادهای فرین، بیشترین تاثیر را بر مدیریت منابع آب و مدیریت ریسک سیلاب دارد. از آنجایی که ایران در یک منطقه خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته است، اطلاعات بیشتری در مورد تغییرات گذشته و احتمالی آینده در خصوص بارش های فرین مورد نیاز است. این تحقیق با هدف بررسی روزهای همراه با بارش سنگین در ایران از سری مدل های سامانه زمین EC-Earth۳ با تفکیک افقی ۷/۰ درجه قوسی با پیکربندی های مختلف که در پروژه CMIP۶ مشارکت یافته اند، انجام شده است. یک مدل همادی از سه مدل EC-Earth۳،اEC-Earth۳-Veg و EC-Earth۳-CC با روش میانگین وزنی با رویکرد مستقل (IWM) تولید شد. جهت بررسی روزهای همراه با بارش سنگین از شاخص R۱۰mm توصیه شده توسط کارگروه تخصصی در زمینه تغییر اقلیم و شاخص های فرین (ETCCDI) استفاده شد. شاخص R۱۰mm با سناریوهای خوش بینانه (SSP۱-۲.۶)، حد واسط (SSP۲-۴.۵)، بدبینانه (SSP۳-۷.۰) و خیلی بدبینانه (SSP۵-۸.۵) در دوره تاریخی (۲۰۱۴-۱۹۹۰) و سه دوره ۲۵ ساله شامل دوره های آینده نزدیک (۲۰۵۰-۲۰۲۶)، آینده میانی (۲۰۷۵-۲۰۵۱) و آینده دور (۲۱۰۰-۲۰۷۶) محاسبه شد. شاخص R۱۰mm در شش حوضه آبخیز درجه یک بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشینه این شاخص با ۱۴/۳۶ روز در حوضه دریای خزر و کمینه آن با ۱/۴۵ روز در حوضه مرزی شرق ایران دیده می شود و بارش سنگین در ایران تحت شرایط تغییر اقلیم آینده افزایش خواهد داشت. بیشینه افزایش روزهای همراه با بارش سنگین تحت سناریوهای SSP۳-۷.۰ و SSP۵-۸.۵ به ترتیب در سه حوضه دریای خزر، دریاچه ارومیه و قره قوم دیده شد. همچنین این شاخص در متوسط پهنه ای کشورحداقل افزایش ۲/۹۷ درصدی و حداکثر ۱۸/۲۲ درصدی را نشان داد. افزایش رخداد بارش سنگین در آینده ممکن است منجر به افزایش خطر سیل شده و دسترسی به منابع آب را نیز در ایران با مشکلاتی مواجه نماید.کلیدواژه ها
فرین های اقلیمی, بارش سنگین, CMIP۶, سناریوهای SSP, ایراناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.