پتانسیل سنجی مناطق خشک و نیمه خشک ایران در راستای میزان دریافت انرژی تابش خورشیدی

انرژی تابشی خورشید یکی از منابع نامحدود و تجدیدپذیر در جهان بوده، به طوری که امروزه با افزایش میزان مصرف انرژی، گرایش به بهره برداری از انرژی های تجدیدپذیر به ویژه انرژی خورشیدی مورد توجه محققین علوم مختلف واقع شده است. میزان دریافت این انرژی در نقاط مختلف سطح زمین به عوامل مختلفی از جمله: طول و عرض جغرافیایی، میزان ساعات آفتابی، رطوبت هوا، میزان تبخیر، دمای هوا، زاویه خورشید و ... بستگی دارد. از این رو با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور ایران نیز، گرایش به سمت استفاده از این انرژی و همچنین بهره برداری هرچه بیشتر از آن در کشور خصوصا در مناطق خشک و نیمه خشک که دارای شرایط بهتری نسبت به سایر مناطق هستند، افزایش یافته است. از آنجا که مناطق با پوشش گیاهی بیشتر نسبت به نواحی خشک و اراضی بایر، آلبیدو و درجه حرارت تابشی کمتری دارند، از طرفی وجود ارتفاعات نیز نقش مهمی در دریافت بیشترین میزان نور را دارا هستند، بنابراین پتانسیل این مناطق را در جهت بهره گیری از تابش خورشیدی بالاتر می برد. لذا، هدف از این مطالعه، محاسبه میزان توزیع تابش خورشیدی، بهره برداری از مناسب ترین مکان ها برای تاسیسات فتوولتائیک و تولید برق در مقیاس بزرگ است. بدین منظور، تابش خورشیدی جهانی در استان های خراسان رضوی، اصفهان، کرمان، یزد، گلستان، مازندران و گیلان با دقت ۳۰ متر از مدل ارتفاعی دیجیتال با استفاده از ابزارهای تحلیل تابش انرژی خورشیدی Solar Radiation Analysis Tools در نرم افزارArcGIS محاسبه گردید. بر اساس نتایج، از میان شهرهای منتخب، آن دسته از شهرهایی که به لحاظ طبقه بندی اقلیمی در مناطق خشک و نیمه خشک واقع بودند، میزان دریافت انرژی تابشی خورشیدی بیشتری را به خود اختصاص دادند.

کلیدواژه ها:

قابلیت های بیابان ، فتوولتائیک ، آلبیدو ، GIS ، ایران.