عقلانیت به مثابه منطق و مبنای بنیادین گفت وگوی اسلام با ادیان

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه پرتو خرد، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_PKD-12-2_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 265
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدحنیف طاهری

دانشجوی دکترای اندیشه معاصر مسلمین جامعه المصطفی العالمیه

سید حسین شرف الدین

استاد جامعه شناسی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم ایران

چکیده

گفت وگوی علمی و دینی اسلام با ادیان بر مبنا و منطق «عقلانیت»، ضرورت حتمی است. هدف این جستار که به روش تحلیلی-اسنادی تدوین یافته، تبیین نقش عقلانیت به منظور کشف و فهم حقیقت در گفت وگوی اسلام با ادیان است. گفت وگو با ادیان برپایه ی دو نوع عقلانیت فطری و وحیانی، هم اندیشی، هم پذیری، صلح و زیست مسالمت آمیز را به همراه دارد. عقلانیت فطری، قوه ی تعقل و وجه تمایز انسان از حیوان است و این عقلانیت، منطق و مبنایی اصلی استدلال هر انسان است. عقلانیت وحیانی (قرآن)، به مثابه معتبرترین منبع معرفتی اسلام، نقش اساسی در گفت وگوهای انسان مسلمان با ارباب ادیان دارد که به مهم ترین مصادیق آن (آیات) اشاره کرده ایم. در این گفت وگوها، تمرکز عقلانیت وحیانی بر مفاهیم مشترک و  عام است؛ ازاین رو، دیالوگ بر اساس مفاهیم عام و مشترک که ناظر بر فطرت الهی انسان است، به گفت وگوی منطقی سازنده می انجامد. متد عقلانیت وحیانی در گفت وگوی با پیروان ادیان، گفت وگو به «روش احسن» است که روش عقلی است. این روش، دارای اصول، شرایط و پیش شرط هایی است که رعایت آنها منتج به گفت وگوی ثمر بخش می شود. محورهایی گفت وگو، مسائل بنیادین و حقایق اساسی مانند صلح، کرامت انسانی، خدامحوری، توحیدگرایی و مشترکات انسانی است.

کلیدواژه ها

عقلانیت, خدامحوری, توحیدگرایی, کرامت انسانی, صلح

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.