بررسی تاثیرساختار مالکیت سرمایه بر بهره وری سرمایه فکری ونقد شوندگی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

سازمان ها در حال وارد شدن به اقتصاد مبتنی بر دانش هستند ، اقتصادی که در آن دانش و دارایی های نامشهود به عنوان مهمترینمزیت رقابتی سازمانها شناخته شده است . یکی از اجزای دارایی نامشهود سرمایه فکری می باشد که تاثیر مهمی بر عملکرد و پیاده سازیاستراتزیک سازمان دارد از این رو شناسایی ، اندازه گیری و مدیریت سرمایه فکری دارای اهمیت خاصی است و منجر به مشاهده ارزشواقعی سازمان ها میشود.برای سنجش سرمایه فکری طبقه بندی های مختلفی ارایه شده است که یکی از این طبقه بندی ها توسطپالیک به نام (ارزش افزوده سرمایه فکری) مطرح شده که از سه جزء کارایی سرمایه فیزیکی، کارایی سرمایه انسانی و کارایی سرمایهساختاری می باشد.در این پژوهش ابتدا براساس مدل (ارزش افزوده سرمایه فکری)، ارزش سرمایه فکری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهرانمحاسبه و سپس ارتباط بین مولفه های سرمایه فکری و بازده مالی شرکتها مورد ارزیابی قرار گرفته است. جهت محاسبه عملکرد مالی ازهشت شاخص عملکرد مالی مالی در پنج گروه معرف ارزش بازار ، سودآوری، فعالیت ، بازده سرمایه ، مبتنی بر ارزش آفرینی استفاده شدهاست.در تحقیق حاضر ، روش آماری استفاده شده جهت تجزیه و تحلیل داده ها ، رگرسیون چند گانه و ضرایب همبستگی می باشد. نمونهانتخابی شامل ۷۳ شرکت بصورت پیوسته برای بازه زمانی ۱۰ ساله از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۸ بوده که اندازه شرکت بعنوان متغیر کنترلی درنظر گرفته شده است یافته ها حاکی از رابطه معنادار مثبت بین سرمایه فکری و عملکرد مالی شرکتها و تاثیر مثبت اندازه شرکت بر رویسطوح برخورداری از سرمایه فکری و عملکرد مالی می باشد. باتوجه به این نتایج می توان توجه مدیران ، سهامداران ، سرمایه گذاران وسایر گروه های ذینفع را به منابع و توانمندیهای درون سازمانی جلب و بهره گیری از این مدل برای کسب بازده مالی بالاتر و دسترسی بهارزش واقعی شرکتها ،پیشنهاد کرد.هدف این پژوهش بررسی ساختار مالکیت شرکت بر شیوه مدیریت سود است . چون در مطالعات قبل تاثیر عوامل حاکمیت شرکتی نادیدهگرفته شده، در این پژوهش ساختار مالکیت به چهار طبقه مالکیت نهادی، شرکتی، مدیریتی و خارجی طبقه بندی شده است برای هر کداماز طبقات دیگر مالکیت یک فرضیه تدوین و تاثیر آن بر مدیریت سود آزمون گردید . از مدل رگرسیون خطی چندگانه برای آزمون فرضیاتاستفاده شد . آزمون همبستگی و آزمون رگرسیون مقطعی چندگانه برای بررسی فرضیات استفاده شده است . نتایج تحقیق بیانگر این استکه رابطه منفی معناداری بین مالکیت نهادی و مالکیت مدیریتی با مدیریت سود وجود دارد، اما بین مالکیت شرکتی و مدیریت سود رابطهمثبت و معناداری وجود دارد .امروزه در اقتصاد جهانی، دانش به عنوان مهم ترین سرمایه جایگزین سرمایه مالی و فیزیکی شده است و فضای کسب و کار مبتنی بردانش،نیازمند رویکردی است که دارایی نامشهود جدید سازمانی مانند نوآوری های نیروی انسانی، روابط با مشتریان و ... را در بر می گیرد . دراقتصاد دانش محور، نقش سرمایه فکری در ایجاد ارزش برای سازمان ها بیشتر از نقشی است که سرمایه فیزیکی ایفا می کند؛ بنابراینسازمان ها برای کسب مزیت رقابتی پایدار، نیازمند شناسایی، نظام مند سرمایه های فکری خود می باشد؛تحقیق حاضر از منظر هدفکاربردی و از منظر شیوه گرد آوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی می باشد . نتایج تحلیل مسیر نشان داد ابعاد سرمایه فکری ارتباطمعناداری با اشتراک دانش دارد ولی ابعاد سرمایه فکری ارتباط معناداری با عملکرد مالی نداشت . همچنین اشتراک دانش ارتباط معناداریبا عملکرد مالی شرکت مورد مطالعه دارد.

کلیدواژه ها:

ساختار مالکیت ، مالکیت نهادی ، مالکیت شرکتی ، مالکیت مدیریتی ، مدیریت سود سرمایه انسانی ، سرمایه ساختاری ، سرمایه ارتباطی