تاثیر میزان اضافه کاری و دورکاری بر تعادل کار-زندگی (مورد مطالعه: شرکت ملی گاز استان گیلان، شهر رشت)

از دیدگاه سازمانی یکی از جنبه های توجه به پروررش سرمایه های انسانی، برقراری تعادل بین کار و زندگی است. از سوی دیگر، ایجاد تعادل بین کار و زندگی، یکی از مهم ترین دغدغه های کارکنان سازمان ها در عصر کنونی است. در واقع، موفق ترین کارکنان، کسانی هستند که بتوانند بین زندگی کاری و زندگی شخصی خود تعادل برقرار کنند. به علاوه، وجود تعادل کار-زندگی منجر به افزایش بهره وری منابع انسانی می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر دو مولفه میزان اضافه کاری و دورکاری بر تعادل کار-زندگی منابع انسانی شرکت ملی گاز استان گیلان، شهر رشت است. جامعه آماری این پژوهش کارمندان رسمی شاغل در شرکت مذکور می باشد که نمونه ای به حجم ۱۵۲ نفر از آن ها به صورت تصادفی ساده انتخاب شده اند. در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که جهت سنجش روایی آن از روایی محتوایی و جهت سنجش پایایی آن از روش ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. اطلاعات گردآوری شده توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و با استفاده از آزمون رگرسیون تک متغیری، نتایج نهایی در خصوص پاسخ به پرسش های پژوهش استخراج شد. از آنجا که این پژوهش به بررسی وضع موجود می پردازد، در قلمرو تحقیقات توصیفی قرار دارد و از آنجایی که به بررسی عوامل موثر بر تعادل کار-زندگی معطوف است، پژوهشی از نوع همبستگی می باشد. نوع این پژوهش از منظر هدف، به دلیل قابل اجرا بودن، در عمل کاربردی است. یافته ها حاکی از آن است که بین میزان اضافه کاری و دورکاری با تعادل کار-زندگی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. درباره فرضیه اول (متناسب با متغیر مستقل اول یعنی میزان اضافه کاری) تحلیل داده ها نشان داد که با ۱۰۰ درصد تغییر در میزان اضافه کاری، ۴۹ درصد در تعادل کار-زندگی تغییر به وقوع می پیوندد و این تعادل بیشتر می شود که این امر اگرچه با مبانی نظری تحقیق مغایرت دارد، اما دلایل آن را می توان در انگیزه های فردی مانند کسب درآمد بالاتر و در نتیجه افزایش رضایت شغلی، جدا شدن از فشار و استرس در خانه و یا حتی مشکلات خانوادگی و به طور کلی در فرهنگ و اعتقادات بومی و حاکم بر منطقه جستجو کرد. درباره فرضیه دوم، نتایج نشان داد به ازای یک واحد تغییر در دورکاری، ۰/۴۶ واحد تغییر در تعادل کار-زندگی رخ می دهد. پس با افزایش دورکاری، تعادل کار-زندگی افزایش و با کاهش آن، تعادل کار-زندگی کاهش می یابد.

کلیدواژه ها:

اضافه کاری ، تعادل کار-زندگی ، دورکاری ، سرمایه انسانی.