فاطمه حسینی
امیرحسین خوشگفتارمنش
مجید افیونی

نیکل از جدیدترین عناصر غذایی ضروری شناخته شده برای گیاهان عالی می باشد. اما هنوز در مورد آثار این عنصر بر رشد گیاهان مختلف و متابولیسم نیتروژن در آنها اطلاعات زیادی وجود ندارد. در این پژوهش، اثر برهمکنش تغذیه نیکل و منبع نیتروژن بر عملکرد و تجمع نیترات در کاهو (Lactuca sativa L. cv. Baker) بررسی شد. به این منظور، آزمایشی گلخانه ای در محیط آبکشت با تیمارهای نیکل در دو سطح (صفر و ۰۴/۰ میکرومولار از منبع کلرید نیکل) و نیتروژن در سه سطح (۵، ۱۰ و ۲۰ میلی-مولار از دو منبع اوره و نیترات آمونیوم) اجرا شد. گیاهچه های کاهو شش هفته پس از انتقال به محلول های غذایی برداشت شدند و وزن تر ریشه و شاخساره، غلظت نیتروژن کل و غلظت نیترات و آهن شاخساره تعیین شد. نتایج نشان داد که بوته های رشد کرده در محلول غذایی حاوی نیترات آمونیوم از رشد بیشتری در مقایسه با محلول غذایی حاوی اوره برخوردار بودند. افزودن نیکل در محلول غذایی حاوی اوره، سبب افزایش معنی دار عملکرد گیاه شد. غلظت نیترات شاخساره کاهو در بوته های رشد کرده در محلول غذایی حاوی نیترات آمونیوم بیشتر از بوته های تغذیه شده با اوره بود. در مقابل، افزودن نیکل سبب کاهش معنی دار غلظت نیترات شاخساره کاهو شد. غلظت آهن شاخساره نیز در بوته های رشد کرده در محلول غذایی حاوی اوره با افزودن نیکل افزایش یافت. افزودن نیکل به محلول غذایی حاوی اوره سبب افزایش معنی دار غلظت نیتروژن کل شاخساره شد. در حالی که تغذیه نیکل تاثیری بر غلظت نیتروژن کل شاخساره در بوته های تغذیه شده با نیترات آمونیوم نداشت. تغذیه گیاهان با غلظت کم نیکل، به ویژه به هنگام کاربرد اوره، سبب افزایش عملکرد گیاه شد. هم چنین، مصرف این محصول توسط انسان با خطر کمتری همراه است، زیرا کاربرد نیکل سبب کاهش معنی دار غلظت نیترات شاخساره کاهو شد.

Urea, Micronutrients, Nitrate, Nickel, اوره، عناصر کم مصرف، نیترات، نیکل