برهمکنش شکل نیتروژن و بیکربنات بر ویژگیهای شیمیایی و اکوفیزیولوژیک گیاه لوبیا سبز در سیستم هیدروپونیک

به دلیل قلیایی بودن بیشتر خاک ها و آب های ایران و در نتیجه پ- هاش زیاد ناشی از وجود بی کربنات در محیط رشد گیاهان و تاثیر متفاوت آمونیوم و نیترات بر افزایش یا کاهش پ- هاش محیط کشت گیاه، تحقیق در مورد تاثیرات نامطلوب عواملی مانند قلیائیت و اثر متقابل شکل نیتروژن با آن بر خصوصیات شیمیایی و اکوفیزیولوژیک گیاهان ضروری به نظر می رسد. بنابراین، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور بی کربنات سدیم در چهار سطح (صفر، ۱، ۵ و ۱۵ میلی مولار) و شکل نیتروژن (آمونیوم و نیترات) روی لوبیا سبز انجام گرفت. طبق نتایج این آزمایش، تیمار بی کربنات سدیم باعث کاهش شاخص SPAD و غلظت رنگیزه های گیاهی در برگ شد. غلظت پرولین در تیمار آمونیوم با افزایش بی کربنات به طور خطی افزایش یافت؛ در حالی که در تیمار نیترات و در غلظت ۱ میلی مولار بی کربنات، غلظت پرولین کمی کاهش یافته ولی با افزایش غلظت بی کربنات دوباره به شدت افزایش یافت. شدت فتوسنتز، بازده مزوفیل و کارآیی مصرف آب در تیمار آمونیوم با افزایش قلیائیت کاهش یافت. در صورتی که در تیمار نیترات، بی کربنات در غلظت های کم و متوسط باعث افزایش آنها شد. از این آزمایش نتیجه گیری شد که در تیمار آمونیوم، بی کربنات در تمام غلظت ها باعث کاهش بازدهی فتوسنتزی و استفاده از آب توسط گیاه لوبیا سبز شد. در صورتی که در گیاهان تغذیه شده با نیترات، بی کربنات در غلظت کم (۱ میلی مولار) احتمالا به دلیل تامین مقداری دی اکسید کربن یا اسکلت کربنی برای آسیمیلاسیون نیتروژن، برای گیاهان مفید نیز بود.

کلیدواژه ها:

Nitrate ، Ammonium ، Photosynthesis ، Alkalinity ، Legume. ، نیترات ، آمونیوم ، فتوسنتز ، قلیائیت ، گرامینه