علی خطیب - دانشجوی کارشناسی ارشد پرستاری داخلی و جراحی، دانشکده پزشکی علی ابن ابیطالب (ع)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، یزد، ایران
حامد بیدی - کارشناسی پرستاری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار، سبزوار، ایران

مقدمه: طب سنتی ایرانی از دیرباز با تکیه بر دانش اطبا و دانشمندان خود و همچنین استفاده جستن از دانش تمدن های بزرگ عصر خود در پیشگیری و درمان امراض گوناگون پیشگام بوده و دارای دستاورد های با ارزشی است که در صورت هدایت در روش های کنترل کیفی و ایمنی طب نوین می توان با نتایج ارزشمندی همراه شود. اصول درمان در طب سنتی شامل سه قسم راهکارهای حفظ سلامت و پیشگیری (سته ضروریه)، دارودرمانی و اعمال یداوی (حجامت، زالودرمانی، ماساژدرمانی و ...) می باشد.مواد و روش کار: این مقاله از نوع مروری با تاکید بر روش های درمانی طب سنتی با بررسی ۶۱ مورد مقاله مرتبط با هدف مقاله تدوین شده است. مقالات فوق از طریق جست و جو در سایت های Google scholar ، Pub med ، Springer ، SID و Magiran استخراج گردیده است.یافته ها: فرآیند کشف دارو و درمان فرآیندی پرهزینه و زمان بر است که به طور معمول با انتخاب تصادفی گیاه و یا ماده ای معدنی شروع شده، پس از انجام فرآیندهای آنالیزی ماده موثره آن استخراج و مورد استفاده آن فهمیده می شود. خوش بختانه طب سنتی ایران با داشتن منابع معتبر مکتوب که حاصل تجربیات قرن ها تلاش است این فرایند را می تواند خلاصه کند و این امکان را فراهم نماید که تنها با انجام کنترل های کیفی رایج در طب نوین از این دانش بالقوه بهره برد. از جمله مواردی که با دانش روز تاثیر آن اثبات گردیده می توان به تاثیر گیاهان دارویی در درمان بیماری هایی از جمله مشکلات اعصاب و روان، گوارش، تنفس،غدد، ترک اعتیاد و ... و همچنین تاثیر اعمال یداوی من جمله حجامت و زالودرمانی در درمان مشکلاتی همچون پلی سایتمی، هایپراورمی، سردردهای میگرنی، انفاکتوس، فشار خون، ترومبوز وریدهای عمقی و ... اشاره کرد. نتایج: دموکراسی در پزشکی ایجاب می کند که به هر دانشی در ارتقاع سلامت فرصت آزمودن داده شود و در صورت اثبات موثر بودن آن در دسترس عموم قرار گیرد که با توجه به گنجه غنی دانش طب سنتی ایرانی می توان از آن به عنوان یک منبع گران بها در پیشرفت و توسعه علوم پزشکی با تکیه بر دانش ارزیابی روز بهره برد.

طب سنتی ، طب مکمل ، درمان ، سته ضروریه ، اعمال یداوی ، دارو