نادر اسماعیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته حشره شناسی کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی
علی گل زاده - استادیاران گروه گیاهپزشکی دانشگاه محقق اردبیلی
هوشنگ رفیعی دستجردی
جبرائیل رزمجو

بید سیب زمینی، Phthorimaea operculella یکی از آفات مهم خسارت زا و اقتصادی محصول سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) در اغلب نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا می باشد. آگاهی از ویژگی های زیستی P. operculella روی ارقام مختلف سیب زمینی، می تواند در معرفی ارقام نسبتاٌ حساس یا غیرحساس نسبت به حمله این آفت مفید باشد. به این منظور، این تحقیق در سال 1389 در دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی بر روی غده های پنج رقم معمول سیب زمینی شامل آگریا، آگاتا، آلمیرا، آریندا و بانبا در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی، دمای 1 ± 24 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، پارامترهای طول دوره جنینی و شفیرگی بید سیب زمینی روی پنج رقم مورد بررسی تفاوت معنی داری نشان نداد ولی مدت زمان لازم برای تکمیل دوره لاروی روی ارقام مختلف تفاوت معنی داری داشته و طولانی ترین دوره لاروی روی رقم آگریا برابر 07/19 روز و کوتاه ترین دوره نیز روی رقم آلمیرا برابر 67/15 روز مشاهده شد. طولانی ترین دوره نابالغی نیز روی رقم آگریا و برابر 69/31 روز ثبت شد. بیشترین و کمترین درصد تلفات نابالغی بید سیب زمینی به ترتیب برابر 02/54 درصد روی آگریا و 85/15 درصد روی بانبا به دست آمد. کوتاه ترین طول عمر حشرات کامل ماده روی رقم آگریا مشاهده شد اگرچه تفاوت معنی داری بین ارقام دیده نشد. براساس یافته های تحقیق حاضر می توان نتیجه گرفت که رقم آگریا نسبت به سایر ارقام ذکر شده، رقم نامطلوبی برای رشد و نمو و تولید مثل P. operculella محسوب می شود.

ارقام سیب زمینی، بید سیب زمینی، زیست شناسی، ارقام مقاوم