ارزیابی ویژگی های جوانه زنی، رشد و رنگیزه های فتوسنتزی کلزا (Brassica napus L.) تحت اثر تیمارهای مختلف امواج فراصوت

به منظور بررسی اثر شدت (۴۰ و ۵۹ کیلو هرتز)، توان (۶۰، ۸۰ و ۱۰۰ وات) و مدت زمان (۲، ۴، ۶، ۸ و ۲۰ دقیقه) امواج فراصوت بر خصوصیات جوانه زنی، رشد و فیزیولوژیکی کلزا (رقم اکاپی)، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در آزمایشگاه فناوری بذر دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در سال ۱۳۹۷ انجام شد. درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، میانگین زمان لازم برای جوانه زنی، شاخص وزنی و طولی بنیه گیاهچه، طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه و برخی شاخص های فیزیولوژیک از جمله کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، محتوای کارتنوئید و محتوای نسبی آب اندازه گیری شد. اثر متقابل شدت، توان و مدت زمان کاربرد امواج فراصوت تمام صفات مورد مطالعه بجز ضریب سرعت جوانه زنی، وزن خشک گیاهچه و محتوای نسبی آب را تحت تاثیر قرار داد. بیشترین درصد جوانه زنی بذور کلزا در ترکیب تیماری مربوط به امواج ۵۹ کیلوهرتز، قدرت ۱۰۰ وات و ۶ دقیقه با میانگین ۳۳/۸۸ درصد بود. محتوای کارتنوئید، کلروفیل کل، کلروفیلa و کلروفیلb به ترتیب با میانگین ۵۷/۲۲، ۰۸/۴۹، ۶۲/۲۲ و ۴۷/۲۶ میکروگرم بر گرم وزن تر در کاربرد امواج فراصوت ۴۰ کیلوهرتز با قدرت ۸۰ وات به مدت دو دقیقه مشاهده شد. بر طبق نتایج بدست آمده می توان چنین نتیجه گیری کرد که کاربرد امواج فراصوت توانست تا حدود زیادی ویژگی های جوانه زنی، رشدی و فیزیولوژیک را در گیاه کلزا بهبود بخشد. با توجه به زمانبر بودن روش های متداول شکستن خواب بذر، استفاده از امواج فراصوت به عنوان یک فناوری نوین در شکستن خواب بذر به عنوان جایگزینی برای روش های قدیمی قابل توصیه است.

کلیدواژه ها:

امواج فراصوت ، جوانه زنی ، کلروفیل ، کلزا ، محتوای نسبی آب