بررسی حکم وجوب و فوریت انجام حج در بانوان باردار و شیرده

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش نامه اسلامی زنان و خانواده، دوره: 9، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_PZK-9-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 95
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا سادات میرهاشمی

استادیار فقه و حقوق خصوصی، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)

زهرا ال اسحق خوئینی

استادیار حقوق خصوصی، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران.

چکیده

حج با حصول شرایطی خاص، فقط یک بار بر هر فرد مکلف واجب می شود که وجوب آن نیز فوری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی وجوب و فوریت حج برای بانوان باردار و شیردهی که انجام اعمال حج به دلیل شرایط خاص خود یا شرایط طفل و جنین مشقت آور است یا ضرر دارد، به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد. بدین ترتیب کلیه منابع مکتوب فقهی برای پاسخ به این سوال آیا بانوان باردار و شیرده در صورت حصول سایر شرایط استطاعت، مستطیع می شوند و یا در صورت وجوب حج، انجام آن فوریت دارد یا خیر، بررسی و تحلیل شد. در مورد استطاعت به صورت عام، در کتب اصول فقه و در مورد استطاعت در حج،  در کتب فقهی بحث های مفصلی موجود است، اما در مورد حکم وجوب و فوریت حج زن باردار و شیرده و انجام آن در سال استطاعت، در کتب فقهی فقهای متقدم و کتب تفصیلی و استدلالی فقها اشاره ای یافت نشد؛ البته حکم  مسئله در برخی رساله های عملیه و استفتائات مراجع عظام معاصر دیده می شود، اما در این موضوع خاص پژوهش استدلالی مستقلی یافت نشد. نتایج بررسی ها نشان داد ادله ای که مستند حکم شرعی در مسئله وجوب و فوریت حج زن باردار و شیرده قرار می گیرند عبارتند از: قاعده لاضرر، قاعده وجوب دفع ضرر محتمل، قاعده لاحرج و قاعده تزاحم میان اهم و مهم و عدم وجود برخی شرایط استطاعت در زن باردار و شیرده که از میان شرایط استطاعت، مسئله توانایی و استطاعت جسمی و بدنی در مورد حج زن باردار و شیرده اهمیت بیشتری دارد و موثر در حکم است.

کلیدواژه ها

حج بانوان باردار و شیرده, شرایط استطاعت حج, قواعد فقهی, فوریت حج

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.