خدیجه میکائیلی حاجی کندی - University of Mohaghegh Ardabili
بهروز سبحانی - University of Mohaghegh Ardabili
سعید ورامش - University of Mohaghegh Ardabili

مطالعه تغییرات پوشش و کاربری اراضی کاربرد گسترده ای در برنامه­ریزی­های محیطی دارد. در طول یک دهه اخیر رشد روز افزون خشکی در حوضه دریاچه ارومیه به یک معضل مهم منطقه ای و حتی ملی تبدیل شده است. هدف پژوهش حاضر آشکارسازی تغییرات پوشش/کاربری اراضی در بخش جنوبی و جنوب­شرقی این حوضه با استفاده از دو تصویر تیر ماه در سال‎های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۷ است. برای انجام پژوهش از تصاویر سنجنده های TM و OLI ماهواره لندست و شاخص  NDVIاستفاده شد. نقشه های کاربری منطقه در دو سال مورد بررسی، با استفاده از دو سری داده شامل باندهای طیفی (سری داده اول) و همچنین باندهای طیفی و لایه فیلتر بافت (سری داده دوم) به روش الگوریتم حداکثر احتمال تهیه. و شش طبقه کاربری شامل اراضی کشاورزی آبی، دیم، باغ، مراتع، بایر و آب تفکیک گردید. ارزیابی و مقایسه صحت نقشه های کاربری بدست آمده از هر سری داده، با استفاده از نمونه­های تعلیمی برداشت شده از تصاویر گوگل ارث انجام شد و شاخص های ضریب کاپا، دقت کلی، دقت تولید کننده و دقت کاربر محاسبه گردید. طبق نتایج، سری داده های دوم از صحت طبقه بندی بالاتری برخوردار بوده و دقت کلی نقشه های سال ۲۰۰۰ و ۲۰۱۷ حاصل از سری داده های دوم به ترتیب ۹۳/۹۸ و ۲۹/۹۸ و سری داده های اول ۲۸/۹۹ و ۴۵/۹۱ بدست آمد. همچنین فیلتر بافت باعث کاهش اختلاط بین کلاسه­های مرتع، اراضی کشاورزی آبی و باغ شد. نتایج ارزیابی تغییرات، گویای افزایش قابل توجه در مساحت اراضی کشاورزی آبی (۴۴/۱۳ درصد) و باغ (۵۸/۱) بوده، همچنین در بازه زمانی مورد مطالعه از مساحت پهنه های آبی و مرتع به میزان ۵۸/۱ و ۹۴/۲۲ درصد کاسته شده است.  

Maximum Likelihood Classification, texture filtering, density slicing, Landsat Sensor, NDVI, طبقه بندی بیشترین احتمال, فیلتر بافت, برش تراکمی, سنجنده لندست, NDVI