ورود گونه های غیربومی تهدیدی جدی برای اکوسیستم های دریایی ساحلی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دومین همایش ملی توسعه پایدار خلیج فارس: محیط زیست بر مناطق ساحلی
  • کد COI اختصاصی: PGSD02_069
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 650
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

منصوره ملکیان

دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

محدود ه پراکنش و مرزهای حضور گونه ها براساس محدودیت های زیستی، بوم شناختی و جغرافیایی هر گونه و توانایی انتشار و رقابت با سایر گونه ها تعیین می شود. امروزه برخی از گونه ها به دلیل فعالیت های انسانی، فراتر از محدوده پراکنش طبیعی خود وارد شده اند و گونه غیربومی نامیده می شوند. گونه های وارد شده می توانند در طبیعت زنده بمانند، تولیدمثل کنند و انتشار یابند. در نتیجه به یک گونه مهاجم تبدیل شوند. گونه های مهاجم به طور مستقیم و یا غیرمستقیم ترکیب و تنوع اجتماعات محلی و عملکرد اکوسیستم را تغییر داده و بعضی اوقات سبب خسارات اقتصادی شدیدی می شوند . در ۵۰ سال گذشته گونه های غیربومی زیادی به صورت هدفمند و تعدادی به صورت تصادفی به دریای خزر وارد شده اند. این مقاله به بررسی پیامدهای گونه های غیربومی می پردازد و گونه های مهم غیربومی و مهاجم در دریای خزر را معرفی می کند. یکی از گونه های معرفی شده، گیاه آزولا ( Azolla filiculoides ) است. آزولا که به عنوان منبع غذایی دام وارد کشور شد و به دریای خزر نیز وارد شده است، این گونه تعداد زیادی از تالاب ها و آب بندان ها را در نواحی ساحلی ایران مسدود و تغییرات زیادی را در اکوسیستم ساحلی ایجاد کرده است. شان هدار ژله ای ( Mnemiopsis leidyi ) یکی از نمونه های مهم و موثر در ازبین رفتن تنوع زیستی دریای خزر است. این گونه مهاجم، ساختار و ترکیب زنجیره غذایی دریای خزر را تغییر داده است. سنبل آبی ( Eichhornia crassipes ) از گونه های مهاجم بسیار مشکل ساز در خارج از محدود ه بومی خود محسوب می شود که وارد دریای خزر و تالاب های استان گیلان گردید هاست. گسترش سریع سنبل آبی آن و پوشش کامل سطح آب موجب بروز مشکلات عدیده زیست محیطی به ویژه کاهش تنوع زیستی و مرگ تدریجی تالاب ها را فراهم می نماید؛ بنابراین باید در یک اقدام علمی و اجرایی نسبت به معدوم سازی این گونه اقدام گردد .

کلیدواژه ها

تنوع زیستی، گونه مهاجم، دریای خزر، آزولا، شانه دار ژله ای، سنبل آبی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.