جواد یوسفیان - استادیار دپارتمان تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده فنی شهید منتظری مشهد، دانشگاه فنی و حرفه ای استان خراسان رضوی، ایران

مقدمه: اخلاق به موضوعاتی از قبیل درست و غلط، مسئولیت پذیری و معیارهای رفتاری مربوط میشود (والتون-فیست و وست، .(۲۰۱۸ علم اخلاق مطالعه اصول اخلاقی، ارزشهای اخلاقی و شخصیت است (لامپکین، .(۲۰۱۷ متاسفانه امروزه رفتارهای غیراخلاقی عمیقادر فرهنگ و جو سازمانی نهادهای حرفهای و غیرحرفه ای، فدراسیونها و باشگاه ها ریشه دارند (کونستنت، دی وائگنیر و ویلم، .(۲۰۱۹ محققین معتقدند تدوین، توزیع، آموزش و اجرای آیین نامه های رفتاری و اخلاقی راهکار مناسبی برای پیشگیری از تخلفات قانونی است (لامپکین، .(۲۰۱۷ هدف مقاله حاضر بیان اهمیت و نقش دستورالعملهای اخلاقی در تقویت اخلاق و پیشگیری از فساد در سازمانهای ورزشی و بیان نحوه تشکیل و اجرای آنها است.روش شناسی: مقاله حاضر برگرفته از منابع علمی مرتبط و به روز میباشد. در حقیقت، به منظور دستیابی به اهداف، منابع موثق و معتبر علمی و حتی الامکان به روز- شامل کتابها و مقالات علمی- مورد استفاده قرار گرفته اند.یافته ها: دستورالعملهای اخلاقی تعیین کننده ملاکهایی هستند که انتظار میرود هر فرد اخلاق مدار پیرو آنها باشد و مانند یک ورزشکار جوانمرد رفتار کند. بررسیهای گسترده نشان داد که تشکیل یک دستورالعمل اخلاقی شامل چهار مرحله اصلی میگردد:..۱ ایجاد دستورالعمل: یک دستورالعمل خوب بر اساس یک برنامه ریزی راهبردی نوشته میشود و بعد از مدتی باید مورد بازبینی قرار گیرد. این مرحله شامل دو عامل تعیین کننده ساختاری یعنی انگیزه تشکیل دستورالعمل (از قبیل رفتار اخلاقی، حرفهای گری و تمکین از قوانین بیرونی) و مشارکت دادن افراد ذینفع از قبیل مدیران، بازیکنان، مربیان، حامیان مالی و هواداران در تشکیل آن میشود..۲ محتوای دستورالعمل: محتوای یک دستورالعمل خوب معضلات اخلاقی را مرتفع میسازد. همچنین، یک محتوای مطلوب گروه های مختلف درگیر در ورزش را پوشش میدهد. هیئت مدیره ها، مدیران، بازیکنان، والدین ، هواداران، حامیان مالی و مربیان افرادی هستند که درگیر در ورزشها هستند..۳ اجرای دستورالعمل: دستورالعمل ایجاد شده باید به اطلاع تمام افراد مرتبط رسانده شود. این اطلاع رسانی میتواند هنگام ثبت نام، وقوع تخلف، اعتراض یا وجود سوالات و از طریق کارگاه ها، پوستر، خبرنامه، وبسایت، آگهی نامه یا میز خدمت باشد. همچنین، بهتر است کمیتهای برای آموزش دستورالعمل خلق شده ایجاد گردد.۴. برای حمایت از دستورالعمل اقداماتی از قبیل ایجاد میز خدمت، حمایت از سوت زنها، اعمال مجازات و پیگیری تخلفات و اعتراضها مفید هستند.بحث و نتیجه گیری: ارزشهای اخلاقی بسیار مهمی در ورزش، از قبیل عدالت، صداقت، مسئولیت پذیری، درستکاری و فضیلت اخلاقی، وجود دارند. توجه به این ارزشها میتواند باعث اعتلای جایگاه ورزش در جامعه شود و عدم رعایت آنها تمامیت ورزش را به خطر میاندازد. نکته قابل توجه راجع به اهمیت رفتارهای اخلاقی و انسانی ورزشکاران و مدیران ورزشی این است که این افراد ممکن است به خاطر رفتار نامناسب تبدیل به الگوی نامناسبی برای دیگران به ویژه هواداران و دیگر ورزشکاران شوند. ازاینرو، امروزه بر وجوددستورالعمل های اخلاقی یا مقررات رفتاری در سازمانها تاکید زیادی میشود. استفاده از دستورالعملهای اخلاقی راهکار مناسبی برای حاکمیت اخلاق بر سازمانها و افراد است. البته، استفاده از چنین دستورالعملهایی ممکن است تبعاتی هم برای سازمانها یا مدیران آنها داشته باشد. به عنوان مثال، بروکس و همکاران (۲۰۱۳) متذکر میشوند که این خطر وجود دارد که به محض ابلاغ یک دستورالعمل اداری و اخلاقی رسانه ها به دنبال یافتن نمونه هایی از قانون شکنی و سپس افشاگری در مورد هرگونه عدم موفقیت سازمان در مجازات متخلفین باشند. لذا، مسئولین سازمانها باید در این زمینه بااحتیاط عمل نمایند.

اخلاق، دستورالعمل اخلاقی، فساد، ورزش