پیوندهای بینامتنی منظومه ی «آرش کمان گیر» کسرایی و «خوان هشتم» اخوان ثالث

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه شعرپژوهی (بوستان ادب)، دوره: 8، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JBASH-8-1_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 282
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علیرضا قاسمی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان

احمد رضی

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان

چکیده

بینامتنیت یکی از مباحث مهم در نظریه های ادبی معاصر است که در ایران نیز عمدتا به سبب مطابقت با سابقه و ذائقه ی پژوهشی ایرانیان در زمینه ی بررسی وام گیری ها و تاثیر و تاثر متون، در صدر نظریه های ادبی نشست و مورد استفاده ی بسیاری از پژوهشگران قرار گرفت. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی در نظر دارد با بهره گیری از رویکرد بینامتنیت و به ویژه با تکیه بر دیدگاه ژنی درباره ی رابطه ی بینامتنیت قوی (ارتباط متون در دو سطح صورت و مضمون) و آرای بلوم در باب اضطراب اثرپذیری، روابط متنوع و مشابهت های فراوان دو منظومه ی آرش کمانگیر کسرایی و خوان هشتم اخوان را کشف و تحلیل نماید و بدین ترتیب، قطعیت اثرپذیری گسترده ی اخوان از کسرایی را به اثبات رساند. برای این منظور، رابطه ی آن دو را از جهت محتوا و صورت مورد بررسی قرار داده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که رابطه ی مستحکم بینامتنی میان این دو منظومه وجود دارد. این رابطه از جهت اشتراک در ژانر حماسه و اسطوره محوری بر «تداوم»، از حیث اشتراک در درون مایه ی سیاسی- اجتماعی، فضاسازی آغازین، راوی و موسیقی بیرونی بر «تطابق» و از جهت ساختار زبانی و پایان بندی نیز بر «تکامل» استوار است؛ اما اخوان برای رهایی از اضطراب اثرپذیری تلاش کرده است شعر خود را ممتاز و متمایز از منظومه ی کسرایی نشان دهد.

کلیدواژه ها

بینامتنیت, اضطراب اثرپذیری, آرش کمانگیر, خوان هشتم, اخوان ثالث, کسرایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.