نقش بازآفرینی شهری در مطلوبیت فضاهای عمومی (مورد مطالعه: فضای عمومی حرم در شهرری)

ارتقاء مطلوبیت فضاها که به معنای پذیرفته شدن آنها از جانب مردم و تاثیرگذاری بر استفاده کنندگان است، هدف مهمی از بازآفرینی شهری است. هدف این پژوهش بررسی نقش بازآفرینی شهری در مطلوبیت محور حرم در شهرری از منطقه ۲۰ شهرداری تهران، به عنوان یک فضای عمومی کهن است. تحقیق، روشی توصیفی تحلیلی داشته و مبتنی بر داده های پیمایشی گردآوری شده از ۲۴۰ فرد نمونه از کسبه قدیمی فضای عمومی یادشده می باشد. برای تحلیل داده ها از آزمون تی تک نمونه ای در نرم افزار SPSS  و مدل معادلات ساختاری نرم افزار AMOS استفاده شده است. یافته های تحقیق حاکی است که مطلوبیت فضا در ابعاد کالبدی و اجتماعی بالاتر از حد متوسط و در ابعاد محیط زیستی و اقتصادی، پایین تر از حد متوسط قرار دارد. قابلیت فضا برای حضور زنان و حضور افرد در سنین مختلف، تسهیلات عبور پیاده، ایمنی فضا، دسترسی مناسب، آسایش استفاده کنندگان، و احساس تعلق به فضا شاخص هایی از ۲۵ شاخص مطلوبیت فضا بوده اند که وضعیت موجود، شرایط مطلوب تری از آنها را ارائه می دهد. از آن جا که طرح های اجرا شده بیشتر ماهیتی کالبدی و فیزیکی داشته و کمتر فرهنگی یا اجتماعی بوده اند، شاخص ها و ابعاد مربوط به این ابعاد نیز دستخوش تغییر و تاثیرپذیری زیادتری گردیده اند. تسهیل حضور زنان، تسهیل عبور پیاده، ایمن سازی فضا، زیباسازی فضا، رفع آلودگی صوتی و توجه به تنظیف فضا سبب شده که شاخص های مربوط تاثیرپذیری و تغییرات مثبت بیشتری را نمایان سازند. طرح های بازآفرینی اجرا شده از ابعاد فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی غفلت نموده و از این رو فضا به لحاظ مطلوبیت، در این ابعاد کاستی و ضعف زیادتری دارد.

کلیدواژه ها:

فضای عمومی ، مطلوبیت ، بازآفرینی ، احساس تعلق ، شهر ری